باروری جنسی و تیپ‌های آمیزشی (mating types) در گونه کمپلکس Gibberella fujikuroi، عامل پوسیدگی طوقه برنج در گیلان

چکیده
    به منظور مطالعه باروری جنسی و تعیین تیپ‌های آمیزشی Gibberella fujikuroi، عامل پوسیدگی طوقه برنج، طی سال 1383 نمونه‌برداری از مزارع برنج آلوده نقاط مختلف استان گیلان صورت گرفت. یکصد و سی و سه جدایه تک اسپور از رقم خزر و 9 جدایه از ارقام محلی بدست آمدند. شناسایی مرفولوژیکی قارچ با استفاده از کلیدهای معتبر با کشت جدایه‌ها روی محیط غذایی SNA انجام شد. به منظور مطالعه باروری جنسی، تلاقی‌های زیادی بین جدایه‌های محلی روی محیط غذایی هویج آگار انجام شد و 4 جفت از جدایه‌های محلی تلاقی باروری داشتند. شصت جدایه نیز با جدایه‌ های استاندارد سه جمعیت آمیزشی A ، C و D در شش تیپ آمیزشی MATA-1، MATA-2، MATC-1، MATC-2، MATD-1 و MATD-2 تلاقی داده شدند. به ترتیب 23% ، 17% و 38% جدایه‌های مزرعه ای متعلق به جمعیت‌های آمیزشی A، C و D بودند. همه جدایه‌های مزرعه ای که در شرایط آزمایشگاهی با یکدیگر تلاقی بارور داشتند، در جمعیت آمیزشی Dقرار گرفتند. آسکوسپورهایی که بعد از فصل برداشت از پریتسیوم‌های تشکیل شده روی ساقه‌های مرده برنج جدا شده بودند، نیز در جمعیت آمیزشی D قرار گرفتند. به منظور اثبات بیماریزایی، 142 جدایه روی رقم خزر مایه‌زنی شدند که 9 جدایه قادر به ایجاد بیماری نبودند. در این تحقیق معلوم شد که سه جمعیت آمیزشی A ( Fusarium verticillioides)‌ ، جمعیت آمیزشی C (Fusarium fujikuroi) و جمعیت آمیزشی D (Fusarium proliferatum) به عنوان عامل پوسیدگی طوقه برنج در گیلان وجود دارد.