انضباط تعالی بخش کارکنان: رویکردی اسلامی به مفهوم انضباط در سازمان

چکیده

    دریافت مفهومی دقیق و نزدیک به آموزه‌های اسلامی از انضباط کارکنان براساس مبانی معرفت‌شناسی و هستی‌شناسی و کشف ابعاد و اصول حاکم بر نظام انضباطی اسلامی، مسئله‌ای که در این پژوهش بدان پرداخته شده است. در این مقاله با رویکردی کیفی و با استفاده از روش گونه‌شناسی و روش تدبر در آیات قرآن کریم، من احصاء گونه های نظری موجود انضباط کارکنان، گونه ای نو و مبتنی بر دیدگاه اسلامی با عنوان انضباط تعالی‌بخش کارکنان، از دل 2150 آیه و 4150 مضمون مرتبط با آن‌ها، مفهوم‌پردازی شده است. انضباط تعالی‌بخش کارکنان، در عرض رویکرد سنتی، تدریجی و مثبت به انضباط کارکنان، منبعث از مبانی معرفت‌شناسی و هستی‌شناسی اسلامی و ساخت‌یافته براساس 95 اصل در ابعاد رهبری، ایما و اخلاق، افراد، تربیت، قانون و مقررات، نظام تشویق و تنبیه، فرهنگ و جامعه است. انضباط تعالی‌بخش کارکنان بر مقولاتی همچون فطری بودن تمایل انسان به نظم و انضباط، وجود نظم و غایت‌مداری در عالم هستی و همنوایی نظام‌های قانون‌گذاری (تشریع) با قانون خلقت و فطرت تاکید داشته و رهبری و مدیریت الهی را ضامن ایجاد انضباط در فضایی مبتنی بر آموزش و تربیت، محبت و برادری در روابط بین افراد، سازمان ها و جامعه می‌داند. در نگاه اسلامی دنیا فقط محل حسابرسی و تشویق و تنبیه افکار، گفتار و اعمال افراد نیست و همه آن‌ها به دقت در نظام حسابرسی و معاقبه الهی در جهان آخرت بررسی خواهند شد.