اندازه‌گیری کارآیی فنی و بازدهی نسبت به مقیاس واحدهای پرورش گاو هلشتاین در استان گیلان با استفاده از روش تحلیل پوششی داده‌ها

چکیده
    کارآیی مفهومی است که تعیین‌کننده‌ی نسبت‌های ورودی و خروجی یک سیستم اقتصادی می‌باشد. روش تحلیل پوششی داده‌ها1 ابزاری مناسب برای برآورد کارآیی یک واحد است. هدف از این مطالعه، بررسی واحدهای پرورش گاو هلشتاین استان گیلان از نظر کارآیی فنی2و تعیین بازدهی نسبت به مقیاس3 بود. بدین منظور اطلاعاتی شامل تعداد نیروی انسانی، تعداد گاو شیری، مصرف غذا و تولید شیر سال 1389، از بیست واحد تولیدی گاو هلشتاین در استان گیلان جمع‌آوری و میزان کارآیی آنها بر اساس عملکرد تولیدی و اقتصادی اندازه‌گیری شد. از کل واحدهای مورد مطالعه، چهار واحد کارآیی 100‌ درصد داشتند و بقیه به درجات مختلف دارای ناکارآیی بودند. میانگین کارآیی فنی برابر 726/0 برآورد شد که نشان می‌دهد به طور متوسط می‌توان 4/27 درصد از هر یک از نهاده‌های تولید شامل تعداد نیروی انسانی ، مقدار علوفه و کنسانتره را کاهش داد بدون اینکه میزان تولید فعلی کاهش یابد. اختلاف کارآیی فنی بین بهترین و بدترین واحد 4/65‌ درصد بود. هفتاد درصد از واحدهای پرورش گاو هلشتاین مطالعه شده در این تحقیق دارای بازده صعودی، 20‌ درصد دارای بازده ثابت و 10‌ درصد دارای بازده نزولی نسبت به مقیاس‌ بودند. بنابراین برای 70 درصد از این واحدها در صورتی‌که مدیریت مصرف نهاده‌هایشان کارا شود، توسعه ابعاد فعالیت از نظر تعداد نیروی انسانی و غذای مصرفی، سبب افزایش تولید با بازدهی صعودی خواهد شد.