‌‌ارزیابی روابط ژنتیکی برخی از ارقام و ژنوتیپ‌های بادام (Prunus dulcis L) با استفاده از نشانگر SSR

چکیده
    استفاده از نشانگرهای مولکولی به‌ویژه ریزماهواره‌ها به‌دلیل دقت بالای آنها در مطالعة ژنوم درختان میوه‌ از اهمیت زیادی برخوردار است. در این پژوهش برای ارزیابی روابط ژنتیکی 68 رقم و ژنوتیپ بادام داخلی و خارجی از 22 مکان ریزماهواره استفاده شد. DNA ژنومی از بافت‌های برگی جوان استخراج و واکنش‌های PCR با استفاده از 22 مکان انتخاب‌شده (از بین100عدد مکان) ریزماهواره روی آن انجام شد. از مکان‌های بررسی‌شده در‌مجموع 167 آلل چند‌شکل که بین 4 تا 11 آلل در هر مکان SSRs و با متوسط 60/7 آلل بودند، مشاهده شد. از بین مکان‌های استفاده‌شده، مکان‌های pchgms6 و UDP97401 با داشتن تعداد آلل زیاد، آلل مؤثر بالا، قدرت تفکیک‌کنندگی، میزان اطلاعات چند‌شکلی، هتروزایگوسیتی مورد انتظار و شاخص اطلاعاتی شانون بالا، نسبت به سایر مکان‌های بررسی‌شده کارایی بهتر و مزیت بیشتری داشتند. بر‌اساس ماتریس تشابه، بیشترین تشابه (74/0) بین ژنوتیپ‌‌های ’5‌ـ 17 ‘ و ’1‌ـ 21‘و کمترین تشابه بین ژنوتیپ ’2‌ـ 7‘ با ’مشهد 3‘ و ’پرلیس ‘و همچنین ژنوتیپ’4‌ـ 8‘ با ’دیر‌رس ساوجبلاغ‘ و’ آذر‘ (14/0) مشاهده شد. برای رسم نمودار خوشه‌ای از روش UPGMA و ضرایب تشابه دایس بین ارقام و ژنوتیپ‌ها استفاده شد. بر‌اساس این روش ارقام و ژنوتیپ‌های بررسی‌شده در فاصلة تشابه 40/0 به 8 گروه اصلی تقسیم شدند که متناسب با منشاء جغرافیایی و برخی خصوصیات مورفولوژیکی آنها بود.