اثر منبع کربوهیدرات در جیره‌های پیش از زایش روی ماده خشک مصرفی، توازن انرژی، تخمیر در شکمبه، تولید و ترکیب شیر گاوهای هلشتاین

چکیده
   68راس گاو شیری هلشتاین آبستن نزدیک به زایش بر اساس تعداد زایش (38 راس گاو زایش اول و 30 راس گاو چند بار زایش کرده) بلوک‌بندی شدند تا اثر دو منبع کربوهیدرات در جیره‌های پیش از زایش بر آنها مطالعه شود. جیره 1 حاوی منبع کربوهیدرات با تجزیه سریع در شکمبه (دانه گندم غلتک زده شده) و جیره 2 حاوی منبع کربوهیدرات با تجزیه کند در شکمبه (دانه ذرت آسیاب شده) بودند. جیره‌ها به صورت کاملا مخلوط شده، دو بار در روز و از 9±1/23 روز مانده به زایش در اختیار گاوها قرار گرفتند. همه گاوها تا 28 روز پس از زایش با یک جیره یکسان تغذیه شدند. نتایج به دست آمده نشان داد که گاوهای زایش اول تغذیه شده با جیره حاوی گندم با ماده خشک مصرفی، انرژی خالص شیردهی مصرفی و توازن انرژی کمتری در پیش از زایش داشتند (05/0p<). اما پس از زایش تفاوت‌ها معنی‌دار نبود. گاوهای چند بار زایش کرده تغذیه شده با جیره حاوی گندم، ماده خشک مصرفی، انرژی خالص شیردهی مصرفی، توازن انرژی و نمره وضعیت بدنی متفاوتی با گاوهای تغذیه شده با جیره حاوی ذرت نداشتند. گاوهای چند بار زایش کرده که جیره حاوی گندم را دریافت کرده بودند، پروپیونات شکمبه‌ای بالاتر و نسبت استات به پروپیونات کمتری در پیش و پس از زایش داشتند (05/0 p<). هم‌چنین این گاوها کل اسید چرب فرار شکمبه‌ای بالاتری پس از زایش داشتند (05/0 p<). فراسنجه‌های تخمیر در شکمبه گاوهای زایش اول در پیش و پس از زایش بین جیره‌ها تفاوت معنی‌داری نداشت. تولید و ترکیب شیر گاوهای چند بار زایش کرده به جز نیتروژن اوره‌ای شیر تحت تاثیر جیره‌ها قرار نگرفت. مصرف جیره حاوی دانه‌ی گندم غلتک زده شده توسط گاوهای زایش اول سبب افزایش مقدار و درصد پروتئین شیر و کاهش نیتروژن اوره‌ای شیر و تعداد سلول‌های بدنی شیر (05/0 p<) شد. در حالی‌‌که بر تولید شیر و سایر ترکیبات شیر اثر معنی‌دار نداشت. بنابراین با توجه به یافته‌های به دست آمده می‌توان بیان نمود که دانه گندم غلتک زده شده در جیره های پیش از زایش گاوهای هلشتاین می‌تواند سبب بهبود در عملکرد گاوهای شیرده پس از زایش گردد.