اثر سطوح مختلف پروتئین خام و پروتئین غیرقابل تجزیه در شکمبه بر توان تولیدی گاوهای تازه‌زای هلشتاین

چکیده
    30 راس گاو هلشتاین شیرده سه بار زایش کرده و یا بالاتر با میانگین وزن 15±687 کیلوگرم و میانگین امتیاز وضعیت بدنی15/0±25/3 بلافاصله پس از زایش(با میانگین روزهای شیردهی 11) در چارچوب طرح کاملاً تصادفی به سه گروه 1، 2 و3 اختصاص یافتند. گروه اول جیره با پروتئین غیرقابل تجزیه در شکمبه (RUP) پایین(1/5 درصد ماده خشک)، گروه دوم جیره با RUP متوسط (2/7 درصد ماده خشک) و گروه سوم جیره با RUP بالا (8/9 درصد ماده خشک) دریافت کردند. جیره‌ها از لحاظ انرژی خالص شیردهی (NEL) و پروتئین قابل تجزیه در شکمبه (RDP) تقریبا یکسان بودند. تجزیه و تحلیل آماری داده‌های به دست آمده در مورد ماده خشک مصرفی تفاوت معنی‌داری (05/0<P) بین جیره‌های آزمایشی نشان داد، به طوری که با افزایش RUP جیره غذایی تا 2/7 درصد ماده خشک، گاوها ماده خشک بیشتری مصرف کردند. با افزایش RUP جیره‌های آزمایشی، تولید شیر و تولید شیر تصحیح شده بر اساس چهار درصد چربی (FCM) در اوایل دوره شیردهی (1 تا 21 روز) در جیره‌های 2 و 3 نسبت به جیره 1 افزایش یافت (05/0<P). از لحاظ ترکیبات شیر نیز تفاوت معنی‌داری از نظر درصد و مقدار پروتئین شیر و شمار سلول‌های بدنی (SCC) و نیز بازده کل بین جیره‌های آزمایشی وجود داشت (05/0<P). از لحاظ فراسنجه‌های خونی تفاوت معنی‌داری بین جیره‌های آزمایشی وجود داشت، به طوری که با افزایش سطوح RUP در جیره‌های آزمایشی غلظت گلوکز، نیتروژن اوره‌ای خون (BUN)، کلسترول خون به طور معنی‌داری (01/0<P) افزایش پیدا کردند و غلظت اسیدهای چرب غیراستریفیه (NEFA) به طور معنی‌داری (01/0<P) کاهش یافت. در جیره‌های 2 و 3 در مقایسه با جیره شاهد، غلظت کل پروتئین، آلبومین و گلوبولین به طور معنی‌داری (P<01/0) افزایش یافتند و غلظت بتا- هیدروکسی بوتیریک اسید (BHBA) و آسپارتات آمینوترانسفراز (AST) کاهش یافتند، اما از نظر غلظت استروژن تفاوت معنی‌داری بین جیره‌های آزمایشی وجود نداشت. تغییر امتیاز وضعیت بدنی نیز در بین جیره‌های آزمایشی به طور معنی‌داری (01/0<P) متفاوت بود. در مجموع، نتایج نشان داد که جیره آزمایشی با RUP متوسط (2/7 درصد ماده خشک) باعث بهبود در توان تولیدی و سلامت گاوها شد.