اثر سطوح مختلف مکمل معدنی مولیبدن، گوگرد و آهن بر جذب مس و کیفیت الیاف بز مرخز و‎ ‎گوسفند سنجابی

چکیده
    در این پژوهش، اثر سطوح مختلف مکمل مولیبدن، گوگرد و آهن بر متابولیسم و جذب مس و همچنین خصوصیات کیفی الیاف بررسی شد. بدین منظور از تعداد چهار رأس بز نر مرخز یک ساله با میانگین وزن (2+)31 و چهار رأس گوسفند نر سنجابی 11 ماهه با میانگین وزن (1/2+)33 کیلوگرم استفاده شد. دام‌ها در جایگاه‌های انفرادی نگهداری شده و پس از دوره عادت‌پذیری به جیره پایه (شامل یونجه، ذرت و جو)، مکمل گوگرد (5/2-1 گرم) سولفات آهن (400-100 میلی‌گرم) و آمونیوم مولیبدات (30-5 میلی‌گرم) به هر کیلوگرم کنسانتره اضافه شد. به منظور اندازه‌گیری میزان مس و تیومولیبدات مس پلاسما در هر سه هفته یک بار خون‌گیری انجام شد. برای اندازه‌گیری مس، قطر و رشد الیاف از سطح پوست و از پهلوی سمت چپ هر حیوان با استفاده از یک کلیشه 10 در 10 سانتی‌متر نمونه‌های الیاف برداشت شد. با افزایش مکمل عناصر معدنی در جیره، مس پلاسما به‌تدریج کاهش یافت و در سطح 30-25 میلی‌گرم مولیبدن و 5/2-2 گرم گوگرد در کیلوگرم ماده خشک جیره، علایم بالینی کمبود مس با کاهش شفافیت و رنگدانه‌های الیاف ظاهر شد. این علایم در حیوانات مورد آزمایش که از جیره پایه حاوی 8-7 میلی‌گرم مس در کیلوگرم ماده خشک استفاده می‌کردند پس از چهار ماه مشاهده شد. نتایج این مطالعه نشان داد که مصرف بیش از 30-25 میلی‌گرم مولیبدن به همراه 5/2 گرم گوگرد و 400 گرم آهن در جیره روزانه گوسفند و بز موجب کاهش سطح مس در خون و الیاف شد. حساسیت بز مرخز به افزایش این مواد معدنی بیش از گوسفند و علایم بالینی و تغییرات الیاف در بز مرخز زودتر مشاهده شد.