اثر سطح و نوع مکمل مس بر فراسنجه‌های هماتولوژی، سرولوپلاسمین و غلظت پلاسمایی مس، روی و آهن در بره های نر مهربان

چکیده
    ین پژوهش برای بررسی اثر سطح و نوع مکمل مس بر فراسنجه های هماتولوژی بره‌های نر مهربان انجام شد. تعداد 20 راس بره نر در قالب چهار گروه پنج راسی در جایگاه‌های انفرادی نگهداری شدند. مقدار و نوع مکمل مس گروه‌های مختلف 10 و 20 میلی گرم در کیلوگرم به شکل سولفات و 10 و 20 میلی گرم در کیلوگرم به شکل ‌پروتئینات بودند که روزانه همراه جیره پایه در اختیار بره‌ها قرار می‌گرفت. در روزهای صفر، 7، 14، 28، 57 و 65 آزمایش بره‌ها از ورید وداج خونگیری شدند و فراسنجه های خونی آن ها تعیین گردید. همچنین از نمونه های روزهای صفر، 28 و 65 برای تعیین میزان مس، روی و آهن پلاسمایی و سرولوپلاسمین سرمی استفاده شد. همبستگی منفی معنی‌داری (001/ 0 <P) بین سطوح پلاسمایی مس و آهن سرم مشاهده شد (604/0- r =) و همزمان با افزایش سطح مس پلاسما میزان آهن در روز 65 در تمام تیمارها کاهش قابل توجهی نشان داد. منبع مس بر غلظت سرولوپلاسمین اثر معنی داری داشت (05/ 0 <P). در روز 65 تیمار 20 میلی گرم در کیلوگرم مس ‌پروتئینات بالاترین غلظت سرولوپلاسمین را داشت (05/ 0 <P). سطح 20 میلی گرم در کیلوگرم مس تعداد گویچه های سرخ، هماتوکریت و هموگلوبین بالاتری را سبب گردید که با سطح 10 میلی گرم در کیلوگرم مس تفاوت آماری معنی‌داری نشان داد (05/ 0 <P). هیچ یک از نشانه های بالینی یا هماتولوژی مسمومیت با مس دیده نشد. در اواخر دوره آزمایش تعداد گویچه‌های سرخ، هماتوکریت و هموگلوبین در تمام تیمارها رو به کاهش نهاد که احتمال دارد بدلیل بر هم کنش مس و آهن و تاثیر آن بر متابولیسم آهن و ساخت گویچه‌های سرخ باشد.