اثر سرزنی و تراکم بوته بر عملکرد و اجزای آن در رقم برکت باقلا (Vicia faba) در منطقۀ گنبد کاووس

چکیده
  سرزنی در بسیاری از گیاهان زراعی سبب کاهش رشد رویشی و انتقال بیشتر مواد فتوسنتزی به مقصدهای خاص از جمله بذر می‎شود. به‌منظور مطالعۀ اثر سرزنی و تراکم بر عملکرد و اجزای عملکرد باقلا، آزمایشی به‎صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 89 – 1388 در مزرعۀ آموزشی و پژوهشی دانشگاه گنبد کاووس اجرا شد. عامل سرزنی در چهار سطح، شامل سرزنی قبل از گلدهی، سرزنی در مرحلۀ شروع گلدهی، سرزنی در مرحلۀ تشکیل غلاف و عدم سرزنی؛ و عامل تراکم در چهار سطح و شامل 4، 6، 8 و 10 بوته در متر مربع بود. نتایج آزمایش نشان داد که تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، تعداد دانه در بوته، وزن صددانه، عملکرد بوته، عملکرد دانه در هکتار، وزن پوستۀ غلاف و وزن دانه به وزن پوستۀ غلاف، تحت تأثیر زمان سرزنی و تراکم بوته در سطح یک درصد قرار گرفتند. حداکثر تعداد غلاف در گیاه و وزن پوستۀ غلاف، به تیمار سرزنی در زمان تشکیل غلاف، تعداد دانه در غلاف، وزن صددانه و نسبت وزن دانه به وزن پوستۀ غلاف به تیمار سرزنی قبل از تشکیل گل و تعداد دانه در بوته، عملکرد بوته و عملکرد دانه به تیمار سرزنی در زمان گلدهی تعلق داشت. حداکثر تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، تعداد دانه در بوته، وزن صددانه، عملکرد بوته، وزن پوستۀ غلاف و نسبت وزن دانه به وزن پوستۀ غلاف به تیمار تراکم چهار بوته در متر مربع؛ و عملکرد دانه به تیمار تراکم 10 بوته در متر مربع تعلق داشت. در شرایط سال زراعی ذکرشده در منطقۀ گنبد کاووس، بهترین زمان سرزنی رقم برکت باقلا، شروع تشکیل گل و مناسب‌ترین تراکم تعداد 10 بوته در متر مربع بود.