اثر تنش شوری بر فعالیت آنزیم‌های اسید و آلکالین فسفاتاز محور جنینی در مراحل اولیه جوانه‌زنی بذر دو رقم گندم نان

چکیده
  شوری آب و خاک یکی از مهمترین عوامل محیطی محدودکننده برای تولید محصول می‌باشد. آنزیم‌های فسفاتاز به طور وسیعی در گیاهان یافت می‌شوند و دفسفریلاسیون فسفات آلی و تبدیل آن به فسفات معدنی را بر عهده دارند. هدف از انجام این آزمایش ارزیابی فعالیت آنزیم‌های اسید و الکالین فسفاتاز در محور جنینی دو رقم گندم نان بود. در مرحله اول، به منظور ارزیابی تحمل به شوری در ارقام مورد بررسی، آزمایش جوانه‌زنی بذر دو رقم گندم نان اینیا66 و قدس در پتانسیل‌های مختلف NaCl انجام گرفت. تنش شوری باعث کاهش درصد، سرعت و شاخص جوانه‌زنی گردید. در مرحله دوم، به منظور بررسی فعالیت آنزیم‌های اسید و الکالین فسفاتاز در بذرهای مقاوم و حساس تحت تنش شوری آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتور اول رقم، فاکتور دوم شوری و فاکتور سوم زمان آبگیری بود. نتایج نشان داد که تنش‌ شوری سبب افزایش فعالیت آنزیم‌های اسید و الکالین فسفاتاز شدند و با افزایش سطح تنش تا 12- بار فعالیت آنزیم‌ها افزایش یافت. این افزایش فعالیت آنزیم در رقم مقاوم به تنش شوری (اینیا66) بیشتر از رقم حساس (قدس) بود. فعالیت اسید و الکالین فسفاتاز در هر دو رقم مقاوم و حساس به شوری با افزایش زمان آبگیری افزایش یافت. در این آزمایش بیشترین میزان فعالیت آنزیم اسید و الکالین فسفاتاز مربوط به 18 ساعت آبگیری بود. میزان اسید فسفاتاز در مقایسه با الکالین فسفاتاز در محور جنینی بذر هر دو رقم به طور محسوسی بیشتر بود.