اثر تنش خشکی بر تبادلات گازی، پروتئین های محلول برگ و میزان کلروفیل در اکوتیپهای گندم سرداری

چکیده
    به منظور مقایسه واکنش اکوتیپهای گندم سرداری به تنش خشکی ابتدا از نقاط مختلف استان کردستان 12 خوشه گندم بومی سرداری برداشت گردید و در سال اول هر خوشه در یک خط کشت شد. در سال دوم آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی به اجرا درآمد، که در آن فاکتور اصلی شامل تیمارهای آبیاری و تنش خشکی و فاکتور فرعی شامل 12 اکوتیپ گندم سرداری بود. در سال بعد نمونه های گندم برداشت شده مجدداً در شرایط شاهد و تنش کشت شده و میزان عملکرد و شاخص حساسیت به تنش اکوتیپها (SSI) تعیین گردید. نتایج نشان داد که اثر تنش خشکی بر میزان فتوسنتز، سرعت کاهش آب از برگ، محتوای پروتئین، میزان کلروفیل، هدایت مزوفیلی، کارایی مصرف آب فتوسنتزی و میزان CO2 زیر روزنه‌ای برگ معنی دار بود و تفاوتهای معنی داری بین اکوتیپها از لحاظ این صفات وجود داشت. براساس نتایج این تحقیق تحت تنش خشکی اکوتیپهای با سرعت فتوسنتز بیشتر دارای میزان تعرق بالاتری بودند. این اکوتیپها هدایت مزوفیلی بالاتر و شاخص حساسیت به تنش خشکی پایینتری داشتند. میزان پروتئین محلول کل در اثر تنش خشکی در تمام اکوتیپها کاهش یافت، که مطابق با الگوی باندهای پروتئینی حاصل از ژل الکتروفورز بود. براساس نتایج این آزمایش تحت تنش خشکی برخی پروتئین های جدید سنتز شدند که با الگوی فتوسنتزی اکوتیپها تحت تنش مرتبط بود.