اثر تلفیقی Trichoderma virens و Glomus mosseae در کنترل نماتد Meloidogyne javanica در گوجه فرنگی

چکیده
  به ‌منظور بررسی تأثیر دو قارچ Glomus mosseae وTrichoderma virens  بر نماتد Meloidogyne javanica، عامل ریشه‌گرهی گوجه‌فرنگی، آزمایشی به‌صورت کاملاً تصادفی با هفت تیمار در چهار تکرار در شرایط گلخانه‌ای انجام شد. T. virens از مزارع گندم استان فارس جداسازی و روی محیط کشت PDA تکثیر شد و زادمایه اولیه G. mosseae از گروه باغبانی دانشگاه ولی‌عصر (عج) رفسنجان تهیه شد و برای تکثیر و به‌دست‌آوردن جمعیت مورد نظر از هاگ‌های خالص، از کشت گلدانی استفاده شد. اثر هر دو قارچ در تیمارهای مختلفی به‌صورت مجزا و مخلوط با یکدیگر بررسی شد. نتایج این آزمایش‌ها نشان داد که مخلوط این دو قارچ باعث کاهش تمامی فاکتورهای مرتبط با نماتد شد، به‌طوری که تعداد گال ریشه از 28/7 گال در هر گرم ریشه به 72/0، تعداد توده تخم از 76/2 توده در هر گرم ریشه به 39/0، تعداد لارو سن دوم از 5/3553 لارو در هر گلدان به 25/2471 و در نهایت، فاکتور تولیدمثل نماتد از 13/2 به 48/1 کاهش یافت. در مورد شاخص‌های رشدی گیاه نیز تیمار مخلوط دو قارچ نسبت به تیمار شاهد بدون مایه‌زنی به نماتد اختلاف معنی‌دار آماری ندارد. از بین تیمارهای دیگر، کاربرد G. mosseae باعث کنترل نماتد و افزایش میزان رشد رویشی گوجه‌فرنگی، حتی در مقایسه با تیمار شاهد شد.