اثر اختلاف کاتیون- آنیون جیره بر تعادل اسید- باز، هموستازی کلسیم و عملکرد گاوهای شیری هلشتاین

چکیده
    این پژوهش بر روی 24 رأس گاو نزدیک زایش هلشتاین به صورت آزمایش فاکتوریل 2×2 در قالب طرح واحدهای خرد شده در واحد زمان جهت بررسی اثر سطوح متفاوت اختلاف کاتیون- آنیون جیره‏ای پیش و پس از زایمان بر هموستازی کلسیم، تعادل اسید- باز و عملکرد شیردهی بعدی انجام گرفت. فاکتور اول، اختلاف کاتیون- آنیون پیش از زایش بود که گاوها دو جیره 100+ و 100- میلی‌اکی‌والان در کیلوگرم ماده خشک را دریافت کردند. فاکتور دوم، اختلاف کاتیون- آنیون پس از زایش بود که گاوهای دریافت‏کننده جیره آنیونی در دو گروه جیره‌های حاوی 200+ و 400+ میلی اکی والان در کیلوگرم ماده خشک و به همین ترتیب گاوهای تغذیه شده با جیره کاتیونی، پس از زایمان در دو گروه هرکدام جیره‌های مشابهی را تا 63 روز ابتدای دوره شیردهی دریافت کردند. برای کاهش اختلاف کاتیون- آنیون جیره از نمک‌‌های آنیونی و برای افزایش آن از بافرها استفاده شد. کاهش اختلاف کاتیون- آنیون جیره پیش از زایش و افزایش آن پس از زایش به ترتیب موجب کاهش و افزایش معنی‏دار pH خون و ادرار شد (01/0<P). با افزایش سطح اختلاف کاتیون- آنیون جیره در دوره شیردهی به 400+ میلی‌اکی‌والان مصرف خوراک، تولید شیر تصحیح شده برای 4 درصد چربی، درصد چربی شیر وکل مواد جامد شیر افزایش معنی‌داری یافتند. گاوهای دریافت‌کننده جیره آنیونی کلسیم خون بالاتر (01/0<P) در روز زایش و خوراک مصرفی بیشتری را (01/0<P) در هفته اول دوره شیردهی در مقایسه با گاوهای تغذیه شده با جیره کاتیونی داشتند. کاهش اختلاف کاتیون- آنیون جیره باعث کاهش بروز هیپوکلسیمی شد. در نتیجه،کاهش اختلاف کاتیون- آنیون جیره در اواخر آبستنی می‌تواند برای حفظ هموستازی کلسیم و بهبود سلامتی دام مفید و افزایش آن در جیره گاوهای اوایل شیردهی اثر مثبتی بر توان تولیدی حیوان در دوره شیردهی خواهد داشت.