گذراندن پایان نامه در پارک فناوری- مشارکت صنعت در تدوین سرفصل دانشگاهی

کارشناس علم و فناوری با اشاره به آسیب شناسی و ابعاد تجاری سازی علم و فناوری در ایران گفت: سرفصلهای دانشگاهی باید بر اساس نیاز صنعت تدوین شود تا این موضوع به قرار گرفتن دانشجویان در محیط صنعت و اشتغال زایی بیانجامد. دکتر جواد محمدی در گفتگو با خبرنگار مهر، افزود: تجاری سازی علم و فناوری یکی از نقاط ضعف علم و صنعت در کشور است. با وجود اینکه اکنون ما در برخی از رشته ها مانند داروهای نوترکیب، صنعت هوا و فضا، انرژی هسته ای و سلول ها بنیادی سرآمد هستیم اما نیاز است که در سایر ابعاد علم و فناوری نیز همین تلاش صورت گیرد. مدیر کل دفتر امور بین الملل شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: مسئله تجاری سازی هنوز به طور کامل رخ نداده است با اینکه در تعداد مقالات علمی،  رشد خوبی داشته ایم و  398 مقاله ISI در اول انقلاب را به 21 هزار مقاله رسانده ایم اما نتیجه آنها باید خود را در قالب علم نافع خود را نشان دهد. وی با اشاره به مراحل برای تجاری سازی علم خاطرنشان کرد: تولید علم، ارتقای کارآفرینی، ایجاد ساختارهای منسجم، ایجاد بازار اولیه و توسعه بازارها مسیری است که باید در هر کشوری در تجاری سازی علم و تبدیل به محصول طی کند. اگر در هر کدام از این مراحل سیاست درست را در بکار نگیریم و جایی که باید هزینه کنیم به اشتباه قانون بگذاریم و جایی که باید قانون بگذاریم پول تزریق کنیم، نتیجه عکس دریافت می کنیم. محمدی گفت: هر یک از این مراحل باید درست قرار گیرند تا بتوانیم به نتیجه برسیم. ما در کشور بررسی کردیم و متوجه شدیم مشکلاتی در این حلقه ها و مراحل وجود دارد. در دنیا حمایت های درستی از شرکت های دانش بنیان صورت می گیرد که برای اینکه این حمایت ها در ایران هم صورت گیرد باید این چالشها را رفع کنیم. وی افزود: به عنوان نمونه در عرصه حاکمیتی یکی از چالشهای تجاری سازی علم و فناوری، دستگاههای مختلفی هستند که در این حوزه کار می کنند و یکی از مشکلات در این بخش عدم هماهنگی بین دستگاهها و نهادهای تاثیر گذار در این بخش است. این عدم هماهنگی باعث شده که تجاری سازی به معنای درست محقق نشود. کارشناس علم و فناوری خاطرنشان کرد: اقتصاد دولتی و عدم وجود تفکر خصوصی سازی در این عرصه از دیگر مشکلات تجاری سازی علم در ایران است. مدیران این عرصه با همان تفکر دولتی در این شرکتها فعالیت می کنند و نگرش مدیریت تحقیقات را ندارند. ضعف عمومی هم در حوزه پروژه های مدیریتی به دلیل عدم شناخت درست مدیران دولتی از موانع تحقق تجاری سازی علم و فناوری در کشور ما است. وی اظهار داشت: دولتی بودن روسای این مراکز به این معنا است که برخی افراد دولتی از ساختارهای علمی اطلاع ندارند و چند شغله هستند و دانش این افراد به روز نیست. محمدی گفت: در دنیا 400 پارک علم و فناوری داریم و ما در حال حاضر 25 پارک علم و فناوری داریم که باید رشد کند. ما در ایران در حوزه هایی مانند انرژی پیشتاز هستیم و باید پارک های علم و فناوری تخصصی در این حوزه ها داشته باشیم. وی گفت: از دیگر چالشها می توان به سرمایه گذاری و منابع مالی اشاره کرد، در این گروه برخی سرمایه گذاری می کنند اما نبود آمار و اطلاعات به روز مراکز تحقیقاتی مهم است چرا که تولید کننده خارجی به دلیل نبود اطلاعات درست وارد می شود. در واقع وقتی سرمایه گذاری راهی برای دستیابی به یافته های دانشگاهی و آمار و ارقام مربوطه به مقالات دانشگاهی ندارد، اعتمادی هم به یافته های دانشگاهی نخواهد داشت. دانشگاهیان هنوز به این نتیجه نرسیده اند که این یافته ها باید تجاری سازی شوند و سرمایه گذار هم یافته های پژوهشی اعتمادی ندارد و از خارج از کشور مشکل خود را حل می کند. وی با اشاره به این نکته که عدم فرهنگ سازی مناسب برای تجاری سازی علم و یافته های پژوهشی از چالش ها است، گفت: اساتید و دانشجویان باید به این موضوع اهتمام بیشتری داشته باشند و به بازارهای بین المللی توجه داشته باشند و باید در حوزه توسعه فناوری و تجاری سازی یافته های پژوهشی استراتژی ملی داشته باشیم. مدیر کل دفتر امور بین الملل شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه تناسبی میان پژوهش های به انجام رسیده و یافته های علمی با نیاز بازار وجود ندارد، گفت: این موضوع هم از دیگر چالشهای تجاری سازی است. در این میان مشوق های کافی برای اساتید برای اظهار یافته های پژوهشی وجود ندارد چرا که مالکیت معنوی به درستی رعایت نمی شود. وی با اشاره به راهکارهای کاهش مشکلات حوزه تجاری سازی علمی در کشور گفت: ما باید ابتدا سند ملی توسعه تجاری سازی در بخش دولت و بخش خصوصی تدوین کنیم و پس از آن به خصوصی سازی مراکز رشد و پارک های علم و فناوری برسیم و در پیاده سازی اصل 44 قانون اساسی پیشتاز باشیم. محمدی از گسترش پارک های علم و فناوری با مدیریت بخش خصوصی، ایجاد یک شبکه ارتباطی برای شرکت های دانش های بنیان، اجرایی کردن قوانین حمایتی به عنوان دیگر راهکارهای در این بخش نام برد و گفت: باید بتوانیم اسناد ملی سند چشم انداز توسعه، برنامه پنجم توسعه و نقشه جامع علمی کشور را اجرایی کنیم. وی اظهار داشت: پیشنهادات اجرایی دیگری که می توان در این بخش ارائه داد، اعطای مدرک به کار تحقیقی دانشجویان، تاثیر در آیین نامه ارتقای اساتید، لحاظ شدن در واحدهای درسی دانشجویی، تشویق برای اعضای هیات علمی فعال در صنعت و ایجاد کارگاههای تجاری سازی در دانشگاهها تنها بخشی این راهکارها است. محمود خاطرنشان کرد: گذراندن پایان نامه در پارک علمی و فناوری یا مرکز رشد، مشارکت صنعت در تدوین سرفصلهای دانشگاهی تربیت نیروی انسانی متخصص در این بخش، مشاوره های حقوقی بین المللی در این حوزه فرهنگ سازی در توسعه علم و فناوری از موثرترین راهکارها در این حوزه است.