سرپرست ISC با بیان اینکه در 21 روز گذشته تعداد مقالات ایران در پایگاه اسکوپوس از ۲۲ هزار مورد گذشته است، گفت: از 57 کشور اسلامی، تنها سه کشور ایران، ترکیه و مالزی در جمع 30 کشور برتر تولید کننده علم حضور دارند.
به گزارش گروه دانشگاه خبرگزاری فارس به نقل از روابط عمومی مرکز منطقهای اطلاع رسانی علوم و فناوری جعفر مهراد رئیس مرکز منطقهای اطلاع رسانی علوم و فناوری و سرپرست پایگاه استنادی علوم جهان اسلام(ISC) با بیان اینکه ارزیابی توسعه علمی کشور موضوعی است که از آغاز دهه گذشته در حوزه آموزش و پژوهش مورد توجه جدی سیاستگذاران و برنامه ریزان آموزش عالی است، گفت: دستیابی به توسعه علمی، سلامت و رفاه را برای مردم کشور به ارمغان میآورد. از اینرو، شناسایی مولفهای اثرگذار و مرتبط با تولیدات علمی میتواند زمینه را برای این باور که دانشگاهها و مراکز تحقیقات علمی کشور در مسیری درست و منطبق با سیاستهای کلان کشور به ویژه اسناد بالادستی مانند نقشه جامع علمی، سند چشم انداز و برنامه پنج ساله پنجم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی حرکت میکنند، بوجود آورد.
وی افزود: رایجترین روش ارزیابی فعالیتهای علمی و تحقیقاتی هر کشوری استفاده از تکنیک های علم سنجی است که بر اساس پدید آورندگان، حجم تولیدات علمی، استنادها و نشریات علمی صورت میگیرد. البته، ارزیابی بر این منوال تنها یکی از شاخصهای معتبر است. شاخ های دیگری مانند تعداد اختراعات، میزان نوآوریها، تجاریسازی تولیدات علمی، تولید ثروت و دهها شاخص دیگر وجود دارد که بر اساس یک یا گروهی از این شاخصها میتوان فعالیتهای علمی هر کشور را رصد، ارزیابی و رتبهبندی کرد.
مهراد ادامه داد: در آخرین خبری که از تولیدات علمی دانشگاهها و موسسات پژوهشی ارائه میشود، در اینجا ملاک ارزیابی تعداد مقالات نمایه شده اعضای هیئت علمی و پژوهشگران در نظام استنادی اسکوپوس (Scopus) است.
سرپرست ISC اظهار داشت: باوجود انتقادات نه چندان مطلوبی که از سوی برخی از افراد نسبت به شتاب تولیدات علمی ایران صورت میگیرد، هنوز بر این باورم که چاپ مقالات دانشمندان و پژوهشگران در مجلات معتبر بین المللی و نمایه شدن آن در نظامهای استنادی کیفیت پژوهشهای علمی را مینمایاند. به عبارت دیگر، کیفیت در پژوهش توسط مطالعات استنادی مشخص میشود.
مهراد افزود: در 29 تیرماه امسال، آماری که از میزان تولیدات علمی دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی کشور مستخرج از پایگاه اسکوپوس ارائه کردم، این تعداد برابر با 19 هزار و 882 مقاله بود. تا این زمان ایران 6/1 درصد از کل تولیدات علمی جهان را به خود اختصاص داده بود.
وی ادامه داد: اکنون 21 روز از تاریخ مزبور سپری شده است. در این تاریخ یعنی 21 مردادماه امسال تعداد مقالات نمایه شده دانشگاهها و مراکز پژوهشی کشور در اسکوپوس به 22 هزار و 457 مقاله بالغ شده است. در این فاصله 21 روزه شاهد افزایش تعداد 2575 مقاله هستیم. تا اینجا نیز سهم تولید علم ایران از کل تولید علم جهان به 61/1 درصد رسیده است که این میزان از پیشرفت علمی، ایران را در جایگاه 15 تولید علم جهان نشانده است.
رئیس مرکز منطقهای اطلاع رسانی علوم و فناوری خاطر نشان کرد: 14 کشوری که پیش از جمهوری اسلامی ایران قرار دارند عموماً کشورهایی هستند که تقریباً ثابت مانده و تغییر عمدهای در آن مشاهده نمیشود. کشورهای ایالات متحده آمریکا، جمهوری خلق چین، انگلستان، آلمان، ژاپن، هندوستان، فرانسه، ایتالیا، کانادا و اسپانیا 10 کشور برتر جهان هستند که از نظر تولید علم رتبههای اول تا دهم را به خود اختصاص دادهاند. سهم آمریکا در تولید علم جهان 15/21 درصد و سهم کشور اسپانیا تا این بازه زمانی 09/3 درصد است.
وی افزود: استرالیا، کره جنوبی، برزیل و هلند با کسب رتبههای 11 تا 14 به ترتیب 40 هزار و 561 مقاله، 38 هزار و 582 مقاله، 29هزار و 307 مقاله و 27 هزار و 956 مقاله تولید کردهاند.
مهراد ادامه داد: تایوان، سوئیس، ترکیه، فدراسیون روسیه و سوئد، 5 کشور دیگری هستند که از نظر تولید علم با اخذ رتبههای 16 تا 20 بعد از جمهوری اسلامی ایران قرار دارند.
وی تصریح کرد: میزان تولیدات علمی ترکیه 20 هزار و 467 مقاله است (46/1 درصد از کل تولید علم جهان) که تفاوت فعلی این میزان با تولیدات علمی ایران (22 هزار و 457 مقاله) رقمی برابر با 1990 مقاله است.
سرپرست ISC ادامه داد: کشورهای هلند، بلژیک، دانمارک، استرالیا، پرتغال و رژیم غاصب صهیونیستی، نروژ، فنلاند و یونان 10 کشور بعدی هستند که رتبههای 21 تا 30 را به خود اختصاص دادهاند.
مهراد اظهار داشت: از مجموع 57 کشور اسلامی، تنها سه کشور به ترتیب ایران رتبه 15، ترکیه رتبه 18 و مالزی با تولید 11361 مقاله در رتبه 24 در جمع 30 کشور برتر تولید کننده علم حضور دارند.