کاهش تناوب باردهی در نارنگی انشو با مدیریت مصرف نیتروژن و هرس در شرق مازندران

چکیده
   به منظور کاهش تناوب باردهی نارنگی انشو، آزمایشی در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با 5 تکرار و 6 تیمار به‌مدت چهار سال انجام شد. تیمارها شامل: 1. شاهد (مصرف متعادل عناصر غذایی بر اساس آزمون برگ و پیش‌بینی عملکرد محصول)؛ 2. مصرف پاییزه نیتروژن (N- NH4)؛ 3. هرس بهاره؛ 4. محلول‌پاشی زمستانه اوره؛ 5. محلول‌پاشی تابستانه اوره؛ 6. محلول‌پاشی اوره همراه با مصرف پاییزه نیتروژن (N-NH4) و هرس بهاره بود. عملکرد میوه و شاخص تناوب باردهی برای کلیه تیمارها به دست آمد. نتایج سال اول آزمایش نشان داد که بیشترین عملکرد در این سال، متعلق به تیمار 6 (محلول‌پاشی اوره همراه با مصرف پاییزه نیتروژن و هرس بهاره) بود به‌طوری‌که عملکرد در این تیمار 274 کیلوگرم به ازای هر درخت بود که نسبت به تیمار شاهد 28 درصد افزایش داشت. در سال دوم آزمایش نیز بیشترین عملکرد متوسط میوه از تیمار 6 حاصل گردید به‌طوری‌که عملکرد متوسط به ازای هر درخت از 65 کیلوگرم در تیمار شاهد به 198 کیلوگرم در این تیمار رسید. نتایج سال سوم آزمایش که سالی کم‌محصول (off year) بود نشان داد که بیشترین عملکرد متوسط میوه از تیمار 3 (هرس بهاره) حاصل گردید به‌طوری‌که عملکرد متوسط به ازای هر درخت از 84 کیلوگرم در تیمار شاهد به 232 کیلوگرم در این تیمار افزایش یافت. نتایج سال چهارم آزمایش که سال‌آور (on year) بود نشان داد که بیشترین عملکرد (عملکرد متوسط 307 کیلوگرم به ازای هر درخت) از تیمار شاهد حاصل شد. مقایسه عملکرد تیمارهای مختلف در سال‌های متوالی نشان می‌دهد که کلیه تیمارها تناوب باردهی را نسبت به شاهد تعدیل کردند. اما در تیمار محلول‌پاشی اوره همراه با مصرف پاییزه نیتروژن و هرس بهاره سیکل سال‌آوری تقریبا از بین رفت و عملکرد در کل سال‌های آزمایش به حد قابل قبولی رسید. همچنین نتایج نشان داد که تیمار محلول‌پاشی اوره همراه با مصرف پاییزه نیتروژن و هرس بهاره کمترین مقدار شاخص تناوب باردهی را به خود اختصاص داد و تیمار شاهد، بیشترین مقدار شاخص سال‌آوری را نسبت به بقیه تیمارها نشان داد. لذا نظر به اینکه در تیمار محلول‌پاشی اوره همراه با مصرف پاییزه نیتروژن و هرس بهاره تناوب باردهی تقریباً از بین رفته و عملکرد در کل سال‌های آزمایش به حد قابل قبولی رسیده است به کارگیری این تیمار در باغ‌های مرکبات شمال می‌تواند از نظر اقتصادی برای باغ‌داران منطقه مقرون به صرفه باشد.