ژنتیک بیماریزایی عامل بیماری زنگ سیاه گندم (Puccinia graminis f.sp. tritici) و واکنش ژنوتیپهای گندم نسبت به بیماری

چکیده
    مطالعه ژنتیک بیماریزایی عامل بیماری زنگ سیاه گندم در طی دو سال زراعی 89-88 و 90-89 با استفاده از تعداد47 لاین گندم افتراقی به زنگ سیاه و همچنین بررسی واکنش 43 رقم/لاین گندم در شرایط مزرعه با آلودگی طبیعی و گلخانه مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج این تحقیق نشان دهنده وجود بیماریزایی برای گیاهان حامل ژن/های مقاومت در طی دو سال برای ژن های Sr7B, Sr8A, Sr8B, Sr9B, Sr9D, S9G, Sr11, Sr13, Sr16, Sr17, Sr25, Sr34, SrDP2 بود. در بررسی ژنتیک بیماریزایی دو جدایه عامل بیماری زنگ سیاه در شرایط کنترل شده گلخانه ای، جدایه کلاردشت با نژاد KRKSC روی 15 لاین افتراقی برای گیاهان حامل ژن/های Sr5, Sr8A, Sr22, Sr24, Sr26+Sr9G, Sr27, Sr28, Sr29, Sr31, Sr32, Sr33, Sr35, Sr36, SrGT, SrWLD غیر بیماریزا بود. در حالی که جدایه دشت آزادگان خوزستان با نژاد KTTSK و دارای توان بیماریزایی روی گیاهان حامل ژنSr31 به عنوان واریانتی از نژادUg99 مورد تایید قرار گرفت، و غیر ییماریزا بودن آن برای گیاهان حامل ژن های Sr5, Sr22, Sr24, Sr26+Sr9G, Sr27, SrGT تعیین گردید. ارزیابی ارقام تجاری و لاینهای امیدبخش گندم در شرایط گیاه کامل در طی دو سال تایید کننده مقاومت ارقام جدیدی مانند مروارید، سیوند و پارسی با واکنش مقاومت (10R-50M) نسبت به زنگ سیاه بود.