پاسخ عملکرد، اجزای عملکرد، محتوای پروتئین و روغن دانة ارقام سویا به تغییر تاریخ کاشت در منطقة شیروان

چکیده
    این پژوهش به منظور بررسی اثر تاریخ کاشت بر عملکرد، اجزای عملکرد، محتوای پروتئین و روغن نه رقم سویا، در منطقة شیروان، انجام شد. در این مطالعه نه رقم سویا (هابیت، هاک، بلاک هاک، سنچوری، کلومبوس، کلارک، سحر، زان و ویلیامز) در سه تاریخ کاشت (اول خرداد، 15 خرداد و 30 خردادماه) به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار ارزیابی شدند. نتایج نشان داد که با تأخیر در کاشت عملکرد دانه، درصد روغن، تعداد روز از کاشت تا گل‌دهی، تعداد روز از کاشت تا غلاف‌دهی و سایر اجزای عملکرد به‌صورت معنی‌داری کاهش یافت. تاریخ کاشت دوم خرداد با 2338 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد دانه و روغن را داشت. در حالی که، بیشترین درصد پروتئین در تاریخ کاشت سوم به‌دست آمد. بین ارقام سویا از نظر عملکرد دانه و صفات اندازه‌گیری‌شده (به جز تعداد دانه در بوته و درصد روغن) اختلاف معنی‌داری مشاهده شد. رقم زان با 2395 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد دانه را داشت. رقم سحر شاخص برداشت کمتری داشت و عملکرد کمتری نسبت به سایر ارقام تولید کرد. نتایج تحقیق حاضر نشان داد که عملکرد دانه و درصد روغن با تأخیر در کاشت کاهش، ولی درصد پروتئین افزایش یافت. ارقام زان، بلاک هاک و هاک در همة تاریخ‌های کاشت عملکرد دانه و روغن بیشتری نسبت به سایر ارقام داشتند و برای کشت در مناطق سردسیر توصیه می‌شوند.