ویژگی‌های روانی و جسمانی زن و نقش آنها در رابطه عاشقانه در اشعار احمد شاملو و خسرو و شیرین نظامی گنجوی

چکیده
    بسیاری از شاعران در اشعار خود به نوعی به مقوله زن پرداخته و یا به آن اشاره‌ای داشته‌اند. طرز تلقی و نوع نگاه آنها به زن متأثر از دیدگاه عام‌تر جامعه نسبت به زن و نیز تجربیات شخصی‌ایست که این افراد در زندگی با آن مواجه بوده‌اند. در این مقاله نیز سعی شده است با بررسی توصیفات مربوط به زن در رابطه با مرد از منظر احمد شاملو و نظامی گنجوی، دو نگاه عام و متفاوت به نقش و ویژگی‌های زن را معرفی کنیم. نظامی در شعر خود اگرچه کوشیده است زن را از جایگاه فروتری که در جامعه آن زمان برایش درنظر گرفته می‌شد برهاند، با این وجود نتوانسته است از حصارهای گفتمان جامعه فراتر برود و با وجود توصیفات ناب و درخشان او باز هم زن شعر او صفات برتری جویانه‌ای را با خود دارد که حاکی از ضعف درونیش هستند. رابطه عاشقانه نیز در این شعر بر مبنای زیبایی‌های ظاهری عاشق و معشوق و دلبستگی و شیفتگی آنها به صورت و اندامی منحصر به فرد شکل می‌گیرد.
   در مقابل، زن شعر شاملو اگرچه به لحاظ ظاهری دارای آن صفات برجسته نمی‌باشد، ولی در نهایت روح بسیار بزرگی دارد، که او را در اوج گمنامی و معمولی بودن به سایر زنان و سایر انسان‌ها برتری می‌دهد. او نه فاتح جهان به زور قهر و ناز، که فاتح وجود انسان‌ها به واسطه فروتنی و انسانیت خود است. در اینجا رابطه عاشقانه نه پیامد میلی شورانگیز به وصال یک اسطوره زیبایی، که محصول همدلی و یگانگی دو انسان ظاهراً معمولی است که درون بسیار بزرگی دارند. در راستای انجام این تحقیق کتاب خسرو و شیرین نظامی و مجموعه اشعار احمد شاملو مطالعه شده و مقوله زن در این اشعار مورد تحلیل قرار گرفته است. اسناد دیگری نیز که به نوعی به این موضوع اشاره‌ای داشته‌اند در فرآیند تحقیق به کار گرفته شده‌اند