Pinb-D1) و آزمون مکانیکی سختی بذر در گندم نان

چکیده
   سختی دانه یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های کیفی گندم نان است که نقش اساسی در قدرت جذب آب توسط آرد و اندازه ذرات آن دارد. سختی دانه گندم تحت کنترل مکان ژنی (Ha) روی کروموزوم 5D می‌باشد. در این تحقیق با آزمون مکانیکی بوسیله دستگاه کشش و فشار (CT) و آزمون مکانیکی نوری (NIR) بوسیله دستگاه اینفراماتیک سختی ارقام با منشا‌های متفاوت مورد بررسی قرار گرفت و تنوع آللی ژن‌های پیوروایندولین، آلل‌هایPina-D1b،Pina-D1a ، Pinb-D1b، Pinb-D1c، Pinb-D1d و Pinb-D1a با آغازگرهای اختصاصی STS و SNPs با روش دمای سوئیچ در ارقام بررسی شدند. نتایج نشان داد که بیش از نیمی از ارقام مورد مطالعه دارای جهش در ژن‌های کنترل کننده پیوروایندولین‌ها بودند. سایر ارقام دارای آلل طبیعی (Pina-D1a/Pinb-D1a) بوده و فنوتیپ دانه نرم را نشان می‌دهند. بیشترین فراوانی آللی سختی مربوط به Pina-D1bو Pinb-D1bو به تعداد کمتریPinb-D1d بوده و آلل Pinb-D1cدر هیچ رقمی دیده نشد. با توجه به نتایج، ارقام سخت حاصل از تحقیق بیشتر مربوط به دو اقلیم گرم و مرطوب و یا گرم و خشک می‌باشند. ضریب همبستگی بین نتایج سختی حاصل از دو آزمون کشش و فشار (CT) با آزمون (NIR)، نتایج مولکولی با آزمون (NIR) و نتایج مولکولی با آزمون کشش و فشار بترتیب برابر 74/0، 87/0 و 79/0 بود که در سطح (α<0.0001) معنی‌دار شدند. مطالعات ما در زمینه اساس ژنتیکی و مکانیکی سختی دانه می‌تواند اطلاعات مفیدی را در زمینه اصلاح این صفت در برنامه‌های به‌نژادی گندم ایران در اختیار به‌نژادگران قرار دهد.