نیازهای گرمایی شته Sitobion avenae (Hem.: Aphididae) و زنبور پارازیتوئید Praon volucre (Hym.: Braconidae

چکیده
    شته غلات Sitobion avenae (F.) (Hemiptera: Aphididae) یکی از آفات مهم گندم و زنبور Praon volucre (Hymenoptera: Braconidae) یکی از پارازیتوئیدهای اصلی این شته در ایران است. در این تحق‍یق، نیازهای گرمایی شته غلات و پارازیتوئید آن در 6 دمای ثابت (10، 15، 20، 25، 5/27 و 30 درجه سلسیوس)، رطوبت نسبی 5±60 درصد و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی، روی گندم (رقم پ‍یشتاز) مورد ارزیابی قرار گرفت. طول دوره نابالغ شته از 46/25 روز در 10 درجه سلسیوس به 48/8 روز در 25 درجه سلسیوس کاهش یافت. طول دوره نابالغ پارازیتوئید با افزایش دامنه دمایی از 10 تا 25 درجه سلسیوس به طور معنی داری کاهش پیدا کرد. رابطه بین دما و نرخ رشد در S. avenae و P. volucre با استفاده از مدل‌های خطی و غیر خطی تعیین شد. براساس تخمین مدل خطی آستانه پایین دمای رشد و نمو برای شته غلات و زنبور P. volucre به ترتیب 7/2 و 3/4 درجه سلسیوس برآورد شد. ثابت گرمایی نیز برای شته غلات و پارازیتوئید آن به ترتیب 6/176و 09/284 روز-درجه برآورد شد. از بین مدل‌های غیرخطی و خطی مورد بررسی مدلAnalytis-3 برازش داده شده با نرخ رشد و نمو شته و مدل‌های Logan-6 و Logan-10 برازش داده شده با نرخ رشد و نمو زنبور، از نظر آماری دارای بیشترین مقدار R2adj و کمترین مقدار SSE و AIC بودند.