نقشه یابی QTLهای صفات مورفولوژیکی گندم

چکیده
   نقشه‎یابی QTL علاوه بر اطلاعات بسیار مفیدی که در زمینه جایگاه و تعداد ژنهای کنترل کننده صفات کمی فراهم می‎کند، می‌تواند بهنژادگران را در گزینش به کمک نشانگر یاری نماید. به منظور نقشه‎یابی QTLهای کنترل کننده ارتفاع گیاه، طول پدانکل، طول خوشه و سطح برگ پرچم گندم، جمعیتی شامل 144 لاین اینبرد نوترکیب که از تلاقی واریته‎های کاز ومانتنا حاصل شده بودند در طی دو سال و دو مکان ارزیابی گردیدند. نقشه لینکاژی جمعیت با استفاده از 166 نشانگر SSR و3 نشانگر AFLP ترسیم گردید که هجده گروه لینکاژی با شانزده کروموزوم گندم را پوشش می‎داد. بر اساس روش نقشه‎یابی بازه ای مرکب برای صفات ارتفاع، طول پدانکل، طول خوشه و سطح برگ به ترتیب 3، 3 ، 2 و 3 QTL شناسایی و مکان یابی گردیدند. سه QTL ارتفاع که روی کروموزومهای 2B ، 4B و 4D قرار داشتند، در مدل برازش همزمان 41% از واریانس فنوتیپی ارتفاع را توجیه می‎کردند. هر سه QTL ارتفاع و طول پدانکل در مکان ژنومی مشابهی شناسایی شدند که همبستگی بالای دو صفت را توجیه می‎نماید. این سه QTL در مدل برازش همزمان 1/24% از کل واریانس طول پدانکل را توجیه می کردند. QTL های طول خوشه بر روی کروموزومهای 2D و 6B مکان‌یابی شده ودر مدل برازش همزمان 8/16% از واریانس فنوتیپی میانگین طول خوشه را توجیه می‌کردند. QTL های سطح برگ در مدل برازش همزمان 7/9% از واریانس فنوتیپی را توجیه کرده و بر روی کروموزومهای 1B ، 5B و 2D قرار داشتند. برخی از QTLهای شناسایی شده مانند QTLهای سطح برگ برای اولین بار گزارش می‎شوند و برخی نیز نتایج تحقیقات قبلی را تایید می‎کند.