معدنی شدن کربن و نیتروژن در یک خاک آهکی پس از افزودن بقایای گیاهی و گوگرد

چکیده
    فرآیندهای معدنی شدن کربن و نیتروژن آلی نقش عمده ای در عرضه عناصر غذایی ضروری برای رشد گیاه ایفا می‌کنند، از طرف دیگر، به دلیل پائین بودن مقدار ماده آلی خاک در مناطق خشک و نیمه خشک، فعالیت میکروبی در خاک‌های این مناطق اغلب با محدودیت کربن روبه روست که می‌توان برای افزایش جمعیت و فعالیت جوامع میکروبی، بقایای‌گیاهی را به خاک افزود. استفاده از مواد اسیدزا از جمله گوگرد می‌تواند مشکل قابلیت جذب اندک برخی از عناصر غذایی را در کوتاه مدت و کندی تجزیه بقایای‌گیاهی در دراز مدت خاک‌های آهکی رفع کند. بنابراین، هدف از این مطالعه بررسی اثرات متقابل بقایای‌گیاهی و گوگرد بر معدنی شدن کربن و نیتروژن و سرعت معدنی شدن آنها در یک خاک آهکی است. این آزمایش به صورت فاکتوریل شامل دو فاکتور 1) بقایای‌گیاهی مختلف (گندم، یونجه، ذرت، برنج، بادام، گردو و انگور) و 2) سطوح مختلف گوگرد (0، 5 و 10 تن بر هکتار) در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار تحت شرایط انکوباسیون اجرا گردید. تأثیر کاربرد بقایای‌گیاهی و گوگرد بر معدنی شدن کربن و نیتروژن در طول 97 روز انکوباسیون مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این مطالعه حاکی است که کاربرد بقایای‌گیاهی بر فرآیند های معدنی شدن کربن و نیتروژن و سرعت معدنی شدن آنها اثر مثبت و معنی‌دار داشت و سبب افزایش معدنی شدن کربن تا 2 برابر گردید. اثر بقایای گیاهی بر معدنی شدن نیتروژن به کیفیت شیمیایی و نسبت کربن به نیتروژن آنها بستگی داشت. اثر گوگرد بر معدنی شدن کربن و سرعت معدنی شدن آن بسیار معنی‌دار بود و سبب افزایش میزان تنفس میکروبی در طول دوره انکوباسیون گردید ولی افزودن این عنصر اثر معنی‌دار بر معدنی شدن نیتروژن و همچنین سرعت معدنی شدن آن نداشت. اثرات متقابل افزودن بقایای‌گیاهی و گوگرد بر فرآیندهای معدنی شدن کربن و نیتروژن اساساً به کیفیت شیمیایی بقایای‌گیاهی و میزان مصرف گوگرد وابسته است. به طور مختصر، بقایایی که حاوی ترکیبات مقاوم به تجزیه بیشتری مانند لیگنین هستند، فعالیت میکروبی کمتری را نشان دادند