مطالعۀ واکنش اجزای عملکرد دانه و غلاف سبز 2 رقم باقلا به فاصلۀ بین ردیف‌ در کشت به‌موقع و دیرهنگام

چکیده
    منطقۀ گرگان یکی از مناطق مهم تولید باقلا در ایران محسوب می‌شود. با این حال، اطلاعات کافی دربارۀ جنبه‌های گوناگون مدیریت تولید این گیاه وجود ندارد. این آزمایش به‌منظور بررسی تأثیر فاصلة بین ردیف، رقم و زمان کاشت بر عملکرد غلاف سبز و دانة خشک، در سال زراعی 91ـ1390 در مزرعة تحقیقاتی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، انجام شد. آزمایش به‌صورت اسپلیت‌پلات ـ فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 4 تکرار اجرا شد. فاصلة بین ردیف (30، 45 و60 سانتی‌متر) به‌عنوان فاکتور اصلی و تاریخ کاشت (24 آبان‌ماه و 2 دی‌ماه 1390) و رقم (برکت و فرانسه) به‌عنوان فاکتورهای فرعی در‌ نظرگرفته شدند. نتایج حاکی از تأثیر معنی‌دار زمان کاشت، فاصلۀ بین ردیف و تأثیرات متقابل آن‌ها بر عملکرد دانه، غلاف سبز، عملکرد بیولوژیک و تعداد غلاف در بوته بود. در حالی‌ که، بین ارقام برکت و فرانسه در هیچ‌کدام از صفات اندازه‌گیری‌شده، اختلاف معنی‌داری مشاهده نشد. بر‌اساس نتایج به‌دست‌آمده، با تأخیر در کاشت و افزایش فاصلۀ بین ردیف‌ها عملکرد کاهش می‌یابد؛ بیشترین عملکرد دانه و غلاف سبز (به‌ترتیب 4530 و 21753 کیلوگرم در هکتار) در کاشت به‌موقع (24 آبان‌ماه) با فاصلۀ بین ردیف 30 سانتی‌متر و کمترین عملکرد دانه و غلاف سبز (به‌ترتیب 2527 و 13041 کیلوگرم در هکتار) در کاشت دیرهنگام (2 دی‌ماه) با فاصلۀ بین ردیف 60 سانتی‌متر تولید شد.