مطالعه عملکرد و کیفیت علوفه در کشت مخلوط سورگوم علوفه ای و خلر در شرایط کم آبیاری

چکیده
    به منظور بررسی کمیت و کیفیت علوفه در کشت مخلوط سورگوم علوفه ای و خلر در شرایط کم آبیاری آزمایشی در دو سال زراعی 1388 و 1389 در مزرعه آموزشی و پژوهشی گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه تهران با آرایش کرتهای خرد شده در قالب بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. سه سطح آبیاری شاهد (بدون تنش)، تنش ملایم و تنش شدید بترتیب معادل70، 100 و 130 میلیمتر تبخیر از سطح تشت کلاس A، به کرتهای اصلی و ترکیب های مختلف کشت مخلوط افزایشی سورگوم و خلر در 8 سطح شامل (1- کشت خالص سورگوم بدون کنترل علف هرز 2- کشت خالص سورگوم با کنترل علف هرز 3- کشت خالص خلر بدون کنترل علف هرز 4- کشت خالص خلر با کنترل علف هرز 5- کشت سورگوم + 40 درصد جمعیت خلر در هکتار، 6- کشت سورگوم + 60 درصد جمعیت خلر در هکتار، 7- کشت سورگوم + 80 درصد جمعیت خلر در هکتار، 8- کشت سورگوم + 100 درصد جمعیت خلر در هکتار) به کرتهای فرعی اختصاص یافتند. نتایج نشان داد که با افزایش تنش رطوبتی، عملکرد کل علوفه از یک روند کاهشی پیروی نمود بطوریکه در تنش رطوبتی شدید مقدار عملکرد علوفه کل نسبت به شاهد به میزان حدود 28 درصد کاهش نشان داد. کشت مخلوط افزایشی سورگوم و خلر بطور کلی علوفه بیشتری را در مقایسه با کشت خالص هر یک از دو گیاه اعم از با وجین علف هرز و یا بدون وجین علف هرز تولید نمود. در این میان بالاترین تولید علوفه کل به کشت مخلوط سورگوم با 40 درصد خلر اختصاص داشت. در سطوح آبیاری بدون تنش و تنش متوسط با افزایش مقدار خلر در کشت مخلوط با سورگوم عملکرد علوفه از یک روند کاهشی پیروی نمود در حالیکه در شرایط تنش شدید رطوبتی IR130 (آبیاری پس از 130 میلیمتر تبخیر از سطح تشت تبخیر کلاسA ) با افزایش نسبت خلر از 60 به 100 درصد در کشت مخلوط با سورگوم، عملکرد علوفه از یک روند افزایشی برخوردار بود. بالاترین درصد پروتئین خام بمقدار 9/9 درصد در تیمارهای کشت مخلوط سورگوم با 40 و 60 درصد خلر بدست آمد. این در حالی بود که بالاترین درصد قندهای محلول بمقدار 8/16 درصد در تنش رطوبتی متوسط IR100 (آبیاری پس از 100 میلیمتر تبخیر از سطح تشت تبخیر کلاسA ) حاصل شد.