مدل‌سازی اثر زوال بذر بر سبزشدن گندم در تنش خشکی: بهینه‌سازی برنامة Germin در پیش‌بینی الگوی سبزشدن

چکیده
    تاکنون، برنامه‏های کامپیوتری مختلفی نظیر برنامة Germin برای محاسبة مؤلفه‏های جوانه‌زنی طراحی شده است که استفاده از آن‌ها اشکالاتی در بر دارد. هدف از این مطالعه اصلاح برنامة Germin برای محاسبة مؤلفه‏های جوانه‌زنی بود. با کمک برنامة بهینه‏شده اقدام به مدل‌سازی تأثیرات زوال بذر بر سبزشدن گندم در سطوح مختلف خشکی شد. به این منظور این آزمایش در قالب طرح آماری کاملاً تصادفی به روش فاکتوریل با ترکیب پنج سطح زوال بذر (صفر، 48، 72، 96 و 144 ساعت دورة تسریع پیری) و سه سطح خشکی (1-، 5- و 10- بار) انجام شد. نتایج نشان داد که تابع چاپمن ـ ریچاردز به‌خوبی سبزشدن تجمعی را در همة تیمارهای زوال بذر و شرایط خشکی شرح می‌دهد. با افزایش دوره‏های تسریع پیری زمان حرارتی برای سبزشدن از 145 به 194 درجة سانتی‌گراد روز رشد افزایش یافت و تنش خشکی نیز به افزایش زمان حرارتی منجر شد. برای مثال در تیمار 144ساعت تسریع پیری زمان حرارتی به 240 درجة سانتی‌گراد روز رشد رسید. درصد و سرعت سبزشدن با افزایش دورة تسریع پیری کاهش یافتند. نتایج نشان داد با افزایش زمان حرارتی در شرایط مطلوب محیطی زمان حرارتی برای سبزشدن در شرایط تنش خشکی به‏طور خطی افزایش یافت. برنامة بهینه‌شده توانست مؤلفه‏های جوانه‌زنی را محاسبه کند و توصیه می‌شود در مطالعات بذری از Germin بهینه‏شده استفاده شود.