عکس‌العمل بنیه و سختی بذر دو گونه یونجه یکساله به تنش خشکی و محلول پاشی ریزمغذی‎های آهن و روی

چکیده
    به منظور بررسی اثر تنش خشکی و محلول پاشی آهن و روی بر دو گونه یونجه یک ساله(Medicago. polymorpha cv Serena و (Medicago. scutellata cv Comertial)، آزمایش مزرعه‌ای به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار اجراء گردید. تیمار‌های محلول‌پاشی شامل:آب مقطر (تیمار شاهد)، آهن از منبع کلات آهن، روی از منبع کلات روی و آهن+ روی و تیمارهای تنش خشکی شامل : 1- تیمار شاهد (بدون تنش 412 میلی‌متر) 2- قطع آبیاری در مرحله 50 درصد گل‌دهی (198 میلی‌متر ) 3- قطع آبیاری از رسیدگی اولین غلاف از پایین (358 میلی‌متر) و 4- قطع آبیاری 10 روز قبل از گل‌دهی (124 میلی‌متر) در نظر گرفته شدند. تیمارهای خشکی با استفاده از پلی اتیلن گلیکول(PEG-6000) با پتانسیل‌های اسمزی 3-، 6- و 9- بار پلی‌اتیلن‌گلیکول و آب مقطر(تیمارشاهد) جهت برآورد مقاومت گیاهچه‌ها در برابر تنش خشکی مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج آزمون‌های آزمایشگاهی نشان داد که میزان آهن بذر در تیمار محلول‌پاشی آهن و آهن + روی بترتیب 68 و 13 درصد نسبت به تیمار شاهد افزایش یافت. میزان آهن بذر گونه اسکوتلاتا 181 میلی‌گرم در کیلوگرم کمتر از گونه پلی‌مورفا و مقدار روی بذر 10 درصد بیشتر از گونه پلی‌مورفا بود. همبستگی منفی و معنی‌داری بین روی و آهن در بــذر (** 62/0r=-) حاصل گردید. برهمکنش گونه و محلول‌پاشی در سطوح مختلف تنش خشکی نشان داد که مقدارآهن بذر در گونه اسکوتلاتا درتیمارهای 2، 3 و 4 تنش خشکی، به ترتیب 8، 6 و 33 درصد نسبت به شاهد افزایش یافت. درصد سختی بذر در تیمارهای 2، 3 و 4 تنش خشکی در مزرعه، بترتیب در تیمارهای محلول‌پاشی روی، آهن + روی و آهن + روی 28، 30 و 22 درصد برآورد گردید. میزان رشد گیاهچه با افزایش پتانسیل اسمزی از 3- نسبت به تیمار 9- بار تحت شرایط تیمار محلول‌پاشی آهن + روی تولید شده بودند نسبت به بذرهای تولید شده ذر شرایط تیمار شاهد 5/0 تا 15 برابر افزایش یافت.