شناسایی فامیل‏ های دیپلوئیدگرده‏افشان (S1) برای اصلاح هیبرید‏های متحمل به شوری در چغندرقند

چکیده
   به‌منظور شناسایی و انتخاب هیبرید‏های متحمل به شوری بر‌اساس شاخص‏های کمّی تحمل به تنش، 17 هیبرید تری‏وی‌کراس حاصل از تلاقی 17 گرده‏افشان دیپلوئید متحمل به شوری با سینگل‌کراس منو‏ژرم 7112 × 261 به همراه سه شاهد در دو آزمایش در ایستگاه تحقیقات شوری رودشت تحت تنش شوری (هدایت الکتریکی آب و خاک به‌ترتیب حدود 12 و 8 دسی‌زیمنس بر متر) و در شرایط عدم تنش در قالب طرح بلوک‏های کامل تصادفی با پنج تکرار ارزیابی شدند. بر مبنای عملکرد شکر سفید در شرایط تنش و عدم تنش، شاخص‏های کمّی تحمل به تنش محاسبه شدند. تحلیل همبستگی عملکرد شکر با شاخص‏های مذکور نشان داد که شاخص‏های تحمل (STI)، میانگین تولید (MP) و میانگین هندسی تولید ( GMP) به‌علت داشتن بیشترین ضریب همبستگی با عملکرد شکر سفید، مناسب‏ترین شاخص‏ها جهت شناسایی هیبرید‏های متحمل به شوری هستند. در‌مجموع، بر‌اساس نتایج به‌دست‌آمده از نمودار‏های بای‏پلات، پراکنش سه‌بعدی و تجزیة خوشه‏ای، هیبرید‏های شمارة 7233-29/8 * (7112*261)، 7233-29/19 * (7112*261)، 7233-29/35 * (7112*261)، 7233-29/34 * (7112*261)، 7233-29/28 * (7112*261) وهیبرید 7233-P.29 * MSC2 (شاهد متحمل) به‌منزلة هیبرید‏های متحمل برای محیط‏های دارای تنش شوری و هیبرید‏های 7233-29/1 * (7112*261)،  7233-29/5 * (7112*261)و هیبرید 436 (شاهد حساس) به‌منزلة هیبرید‏های حساس برای محیط‏های دارای تنش شوری معرفی شدند. در بین هیبرید‏های متحمل، هیبرید شمارة 7233-29/35 * (7112*261) با بیشترین میانگین عملکرد شکر در شرایط تنش شوری و نیز بالاترین مقادیر STI ,MP و GMPبه‌منزلة هیبرید برتر شناخته شد.