زیر نمونه‌گیری از درخت برای برآورد زی‌توده تاج و اجزاء مختلف آن

چکیده
  برآورد زی‌توده درختان با توجه به موضوع گرمایش زمین و تغییر اقلیم از اهمیت زیادی برخوردار است. از طرفی اندازه‌گیری زی‌توده، فعالیتی زمان‌‌بر و پر هزینه است. در این شرایط روش‌های مختلف نمونه‌برداری از درخت ابداع گردیده است. از جمله این روش‌ها، روش زیر نمونه‌برداری است. در پژوهش حاضر کارایی این روش برای برآورد زی‌توده کل و بخش‌های مختلف درخت در دو گونه کاج تهران (Pinus eldarica) و سرو نقره ای (Cupressus arizonica) در جنگل‌‌کاری‌های اطراف فولاد مبارکه بررسی شده است. بدین منظور از هر گونه 5 پایه قطع و هر یک از اجزاء درخت تفکیک و توزین شد و زی‌توده واقعی کل و بخش‌های مختلف درخت به دست آمد. برای اجرای زیر نمونه‌گیری، تاج درخت به سه بخش فوقانی، میانی و زیرین تقسیم، از هر بخش تعدادی شاخه به طور تصادفی انتخاب، و قطر بن هر یک ثبت شد. با تحلیل رگرسیون غیر خطی مدل‌های برآورد زی‌توده به دست آمد. نتایج نشان داد همه مدل‌ها با 9/99 درصد اطمینان معنی‌دار هستند. حداقل و حداکثر ضریب تبیین (R2) این مدل‌ها برای کاج به ترتیب برابر 8/0 و 92/0 و برای سرو نقره‌ای 91/0 و 96/0 به‌دست آمد. کمترین اریبی نسبی برآورد زی‌توده در گونه کاج مربوط به زی‌توده کل (7/0 درصد) و بیشترین اریبی نسبی مربوط به زی‌توده شاخه‌های اصلی (1/15 درصد) به دست آمد. برای گونه سرو نقره‌ای این مقادیر به ترتیب مربوط به شاخه‌های اصلی (9/4) و شاخه‌های کوچک (4/29) بود. بر اساس نتایج این پژوهش، روش زیر نمونه‌برداری، برای برآورد زی‌توده تاج درختان مناسب می‌باشد.