زمینه‌یابی ایجاد بیمه شاخص آب‌و‌هوایی پیشنهادی در محصول گندم دیم شهرستان اهر

چکیده
    در بین روش ­های متعدد مدیریت ریسک کشاورزی، بیمه محصولات کشاورزی یکی از مهم­ترین ساز‌و‌کارهای ایجاد امنیت برای سرمایه ­گذاری در این بخش و کاهش آثار آسیب­های طبیعی به شمار می‌رود. یکی از انواع بیمة مدرن، بیمه شاخص آب‌و‌هوایی است که بر اساس پارامترهای آب‌و‌هوایی منطقه مانند میزان بارندگی و دما طراحی می‌شود. در این پژوهش، ضمن بررسی فاکتورهای مؤثر بر تمایل مشارکت گندمکاران در این طرح پیشنهادی بیمه، عوامل مؤثر بر میزان حق بیمة تمایل به پرداخت کشاورزان برای این نوع محصول بیمه­ای جدید در شهرستان اهر شناسایی شده است. بدین منظور از الگوی لاجیت و توبیت با استفاده از اطلاعات 289 نفر از گندمکاران شهرستان اهر از طریق تکمیل پرسشنامه بهره گرفته شده است. نتایج حاصل از برآورد مدل لاجیت نشان داد به ترتیب اهمیت متغیرهای رضایت از عملکرد بیمه محصولات کشاورزی، آشنایی با بیمة شاخص آب‌و‌هوایی و سطح تحصیلات دبیرستان به بالا تأثیر مستقیم و معنی­دار و متغیرهای حق بیمة پیشنهادی و تعداد سابقة بروز خسارت در سه سال گذشته تأثیر معکوس و معنی­داری بر احتمال مشارکت گندمکاران در بیمه شاخص آب‌و‌هوایی دارند؛ همچنین متوسط حق بیمه تمایل به پرداخت گندمکاران اهر به ازای هر هکتار گندم 91470 ریال محاسبه شد که در مقایسه با حق بیمة فعلی بیمة عملکرد گندم، که 145000 ریال است، مقدار معقولی است. نتایج حاصل از برآورد مدل توبیت نشان‌دهنده این است که سن کشاورز، باسواد بودن، سطح آشنایی وی با بیمة شاخص آب‌و‌هوایی اثر مثبت و معنی­داری بر میزان حق ریسک (حق بیمه) تمایل به پرداخت گندمکاران دارند.