ریزازدیادی انجیر رقم جامی کن با استفاده از کشت مریستم

چکیده
    در این تحقیق، ریزازدیادی گیاه انجیر رقم جامی کن از مریستم انتهایی گیاهچه‎های رشد یافته در شرایط گلخانه مورد بررسی قرار گرفت. برای مرحله استقرار اندازه ریزنمونه مریستمی در دو سطح (4/0-2/0 و 7/0-5/0 میلیمتر)، نوع محیط کشت در دو سطح (MS و B5) و غلظت هورمون بنزیل آدنین (BA) در سه سطح (5/0، 1 و 5/1 میلی‌گرم در لیتر) بصورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی مورد مطالعه قرار گرفتند و پس از یک ماه، درصد بقای ریزنمونه‌های مریستمی اندازه‎گیری شد. سپس مریستم‎های خوب رشد یافته برای مرحله باززایی استفاده گردیدند. برای مرحله پرآوری فاکتورهای غلظت هورمون BA در سه سطح (1، 5/1 و 2 میلی‎گرم در لیتر) به تنهایی یا در ترکیب با سه غلظت هورمون نفتالین استیک اسید (0، 1/0 و 5/0 میلی‎گرم در لیتر) بصورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی بررسی شدند. محیط کشت بکار رفته برای این مرحله محیط کشت پایه MS بود و برداشت داده‎ها (تعداد و طول شاخه‎های تولیدی) پس از 6 هفته انجام شد. در مرحله ریشه‎زایی، غلظت هورمون ایندول بوتریک اسید در 4 سطح (5/0، 1، 5/1 و 2 میلی‎گرم در لیتر) در قالب طرح کاملاً تصادفی آزمون گردید. محیط کشت مورد استفاده نیزMS نیمه غلظت بود و پس از 5 هفته، درصد گیاهچه‎های ریشه‎دار شده، تعداد و طول ریشه‎های تولیدی، داده‌برداری شدند. طبق نتایج بدست آمده، بیشترین درصد بقای ریزنمونه مریستمی در مرحله استقرار در محیط حاوی 5/0 میلی‎گرم در لیتر BA دیده شد و بیشترین میزان زنده‎مانی نیز مربوط به ریزنمونه‎های با اندازه بزرگ‎تر بود. در مرحله پرآوری، غلظت 2 میلی‎گرم در لیتر BA نسبت به سایر غلظت‎ها، بیشترین تعداد شاخه را حاصل نمود و این در حالی بود که کوتاهترین طول شاخه نیز در این سطح BA بدست آمد. همچنین بیشترین طول شاخه در غلظت 1 میلی‌گرم BA دیده شد. در مرحله ریشه‌زایی، حداکثر تعداد گیاهک‌های ریشه‌دار شده در غلظت‎های 5/1 و 2 میلی‌گرم در لیتر IBA حاصل گردید، همچنین بیشترین تعداد ریشه برای هر گیاهچه در محیط حاوی 2 میلی‌گرم در لیتر IBA دیده شد.