رفتار‏ اقتصادی کشاورزان گندم‏کار استان خراسان رضوی برای کاهش آثار منفی علف‏کش‏ها بر محیط زیست: کاربرد ارزش‌گذاری مشروط

چکیده
    علی‏رغم توجه جهانی به روش ‏های جایگزین در مدیریت علف‏های هرز استفاده از علف‎کش‎ها برای کنترل علف‎های هرز در کشاورزی رایج در بسیاری از موارد اجتناب ناپذیر است. با توجه به تأثیرات منفی ناشی از مصرف غیر اصولی علف‏ کش ‏ها بر مؤلفه‏ های زیست محیطی، در این مقاله تلاش شد تا با استفاده از داده‏ های مقطع زمانی سال 1387 کشاورزان گندم‏کار استان خراسان‏رضوی و بهره‏ گیری از روش ارزش‎گذاری مشروط، تمایل به پرداخت کشاورزان برای برنامه ‏ریزی در جهت کاهش آثار منفی علف‏ کش‏ ها در قالب گزینه‏ های مختلف مورد بررسی قرار گیرد. برای دستیابی به هدف، تعداد 180 نفر از کشاورزان شهرستان ‏های مختلف استان با استفاده از روش نمونه‏ گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. داده‎های مورد نیاز از طریق پرسشنامه جمع‎آوری شد. نتایج نشان داد که متوسط میزان تمایل به پرداخت کشاورزان برای کاهش آثار منفی علف‏ کش ‏ها حدود‎ 3/238733 ریال بر هکتار می‏باشد، که بالاتر از میزان هزینه سموم علف‏کش (3/150833 ‏ریال بر هکتار) است. همچنین با تغییر گزینه‏ های کاهش آثار منفی علف‏ کش‏ ها بر مؤلفه ‏های مختلف زیست محیطی،سطح تمایل به پرداخت کشاورزان افزایش یافت. علاوه بر آن سن، آگاهی و دانش کشاورز و مالکیت تأثیر مثبت بر میزان تمایل به پرداخت کشاورزان برای کاهش آثار منفی علف‏ کش‏ ها دارند. همچنین همبستگی مثبت معنی‎داری بین میزان تحصیلات کشاورزان و نوع مالکیت با میانگین تمایل به پرداخت برای کاهش آثار منفی علف‎کش‎ها وجود دارد. با توجه به یافته‏ ها، تلاش متخصصان برای تولید سموم علف‏ کش‏ با آثار منفی حداقلی، توجه به میزان تمایل به پرداخت در نظام قیمت‏گذاری علف‏ کش‏ ها و ایجاد سازوکارهای قوی برای آگاهی بخشی کشاورزان توصیه شده است.