رابطۀ بین جنسیت و فرهنگ سازمانی مورد مطالعه: کتابخانۀ ملی جمهوری اسلامی

چکیده
    عامل جنسیت می‏تواند تأثیری شگرف بر سازمان داشته باشد یا حتی یک فرد با مشخصۀ جنسیتی خاص می‏تواند از سازمانی به سازمانی دیگر درجۀ پذیرش متفاوتی از الگوها و فرضیه‌های اصلی سازمان داشته باشد. هدف از این پژوهش، بررسی رابطۀ بین جنسیت و فرهنگ سازمانی در کتابخانۀ ملی جمهوری اسلامی بود. این پژوهش از نوع کاربردی و به روش توصیفی‌ـ پیمایشی انجام شد. داده‏های پژوهش در میان مردان و زنان شاغل در کتابخانۀ ملی و با استفاده از پرسشنامۀ استاندارد دنیسون با شصت سؤال و چهار بخش گردآوری شدند. تجزیه و تحلیل اطلاعات در دو سطح آمار توصیفی و استنباطی، با استفاده از نرم‌افزار 20/SPSS صورت گرفته است. نتایج پژوهش نشان داد که میان عامل جنسیت و ابعاد چهارگانۀ فرهنگ سازمانی، که شامل درگیری در کار (مشارکت‏پذیری)، انطباق‏پذیری (ثبات و یک‌پارچگی)، سازگاری (انعطاف‏پذیری) و رسالت‏پذیری (مأموریت) هستند، رابطۀ معناداری وجود ندارد و اختلاف مشاهده‌شده بین میانگین نمرات برحسب جنسیت با توجه به این ابعاد چهارگانه، که خود شاخص‏های دوازده‌گانه در فرهنگ سازمانی دارند، در شاخص‏های توانمند‌سازی، تیم‌سازی، توسعۀ قابلیت‌ها، ارزش‌های بنیادین، هماهنگی و پیوستگی، تغییر‏پذیری، مشتری‌گرایی، یادگیری سازمانی، و چشم‌انداز با متغیر جنسیت معنادار نبوده، اما در شاخص‏های توافق، جهت‌گیری استراتژیک، و اهداف و مقاصد این تفاوت معنادار بوده است. همچنین، نتایج پژوهش نشان داد میانگین امتیازات کلی «فرهنگ سازمانی کتابخانۀ ملی بر‌اساس مدل دنیسون» کمتر از سطح متوسط است. بیشترین امتیاز در بُعد درگیر‌شدن در کار (مشارکت‏پذیری)، (با میانگین01/3) و کمترین امتیاز در بُعد رسالت‏پذیری (مأموریت) (با میانگین 83/2) حاصل شده است.‌