توسعه راهبرد مدیریت ساقه‌خوار نواری (Chilo suppressalis) در برنج هیبرید در مازندران

چکیده
    برنج از مهمترین محصولات غذایی در دنیا است. در میان ارقام و لاین‌های مختلف برنج، برنج هیبرید پتانسیل افزایش محصول را تا 30 درصد نسبت به ارقام بومی دارد. این رقم امروزه در دنیا نقش مهمی در مبارزه با گرسنگی ایفا می‌کند. برای جلوگیری از خسارت کرم ساقه‌خوار نواری، توسعه استراتژی‌ مدیریت آفات ضروری است. در راستای رسیدن به این هدف، بکارگیری روش‌های کنترل (بیولوژیکی، بیولوژیکی- مکانیکی و شیمیایی) و اثر دو تاریخ کاشت بر آلودگی این آفت در برنج هیبرید (دیلم) در طرح بلوک کامل تصادفی در 4 تکرار در استان مازندران مورد بررسی قرار گرفت. برای ارزیابی، در مرحله رویشی درصد جوانه‌های مرکزی مرده و در مرحله زایشی درصد خوشه‌های سفید شده تعیین شد و مقایسه میانگین با استفاده از آزمون چند دامنه دانکن صورت پذیرفت. کمترین میزان آلودگی در مرحله رویشی (درصد جوانه‌های مرکزی مرده) با اعمال روش مکانیکی ـ بیولوژیکی و در مرحله زایشی (درصد خوشه‌های سفید شده) در تیمارهای شیمیایی و بیولوژیکی ـ مکانیکی مشاهده شد. همچنین مقایسه دو تاریخ کاشت بر میزان آلودگی برنج دیلم به ساقه‌خوار نواری نشان داد که زود کاشتی در مازندران می‌تواند عامل مؤثری در پایین آوردن خسارت این آفت در برنج دیلم باشد.