تعیین ارقام کلزای مناسب کاشت در مناطق شور توسط شاخص‌های کمی تحمل

چکیده
    به منظور تعیین ژنوتیپ های مناسب کاشت در مناطق شور، این مطالعه 2 ساله (87-86 و 88-87) با انجام غربالگری بین ژنوتیپ های مورد استفاده، در مرکز ملی تحقیقات شوری واحد یزد به اجرا در آمد. در سال اول، 58 ژنوتیپ کلزا از گونه های Brassica napus، B. rapa و B. juncea در آزمایش آگمنت در دو سطح تنش شوری آب آبیاری 2 و 12 دسیزیمنس بر متر کاشته شد. 19 ژنوتیپ بر اساس شاخصvهای تحمل به تنش انتخاب و در سال دوم در یک آزمایش اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با دو سطح تنش شوری آب آبیاری 2 و 12 دسیزیمنس بر متر و سه تکرار مورد ارزیابی قرار گرفتند. پس از برداشت عملکرد، به دلیل همبستگی قوی بین شاخص های تحمل به تنش، میانگین حسابی، میانگین هندسی و میانگین هارمونیک با عملکرد دانه در شرایط شاهد (عدم تنش) و تنش، برترین شاخص ها برای شناسایی ژنوتیپ های متحمل کلزا شناخته شدند. بر اساس نمودار پراکنش سه بعدی، تحلیل بایپلات و تجزیه خوشهای این شاخص ها، ارقام Hyola401 و Hyola420 متحمل‌ترین Option501، RGS003 و SYN به عنوان ارقام متحمل شناخته شدند. CVRoby، Elite، Milena، Okapi، SLM046 و Zarfam از حساسیت بالایی نسبت به شوری برخوردار بودند. در این مطالعه مشخص شد که گونه B. napus نسبت به سایر گونه ها از تحمل به شوری بیشتری برخوردار است.