تعدیل ضد عفونی سطحی ریز نمونه و تولید کالوس از اندامهای رویشی گیاه نیشکر(Saccharum officinarum

چکیده
    این پژوهش به منظور انتخاب ریز نمونه مناسب، تعیین بهترین تیمار ضدعفونی و بهترین ترکیبات تنظیم کننده های رشد در تولید کالوس نیشکر با استفاده از محیط کشت موارشیگ و اسکوگ (MS) انجام گردید. قطعات 5 سانتی متری انتهای شاخه از گیاه نیشکر رقم N. CO. 310 برای تهیه ریز نمونه برگ اولیه و جوانه انتهایی مورد استفاده قرار گرفت. آزمایش در قالب طرح کامل تصادفی با سه تکرار ( هر تکرار شامل 10 شیشه کشت) انجام گرفت. مقایسه میانگین ها با استفاده از آزمون دانکن انجام شد. وزن کالوس بعنوان شاخص در این تحقیق مورد استفاده قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان داد تولید کالوس از ریز نمونه برگ نیشکر در حضور 2,4-Dبه همراه نفتالین استیک اسید(NAA) و یا بنزیل آمینو پورین(BAP) و هم چنین وجود 2,4-D به همراه هر دو تنظیم کننده رشد NAA و یا BAP در حد مطلوب میسر نبود ولی حضور NAA در غلظت 1 میلی گرم در لیتر تاثیر معنی داری بر افزایش وزن کالوس داشت(1% P?). کالوس های تشکیل شده در محیط کشت دارای NAA علائم اولیه اندام زایی را نشان دادند. اگرچه در زیر کشت دوم، کالوس های تشکیل شده در محیط کشت دارای NAA پس از یک دوره پنج هفته ای موجب افزایش معنی دار وزن کالوس نسبت به پنج هفته اول نگردید ولی در بیشتر کالوس ها، ریشه تولید گردید. در آزمایش دیگر اثر دو نوع اکسین NAA و ایندول بوتیریک اسید (IBA) در غلظتهای 0، 5/0 و 1 میلی گرم در لیتر بر تولید کالوس مورد مقایسه قرار گرفت. بررسیهای آماری نشان داد که بین تاثیر اکسینهای ایندول بوتیریک اسید و نفتالین استیک اسید تفاوت معنی داری بر تولید کالوس وجود داشت. همچنین غلظتهای مختلف اکسین ایندول بوتیریک اسید تفاوت معنیداری بر تولید کالوس داشتند (1% P). در غلظت یک میلیگرم در لیتر IBA در پایان هفته پنجم وزن تر کالوس بطور معنیداری نسبت به سایر تیمارها بیشتر بود. نتایج تحقیق نشان داد از نظر رنگ کالوس و ساختمان آن تفاوت چندانی بین کالوس تشکیل شده از ریز نمونه برگهای اولیه و ریز نمونه های جوانه انتهایی وجود نداشت.