تحلیلی بر جایگاه زنان در نهادهای علمی و تخصصی نخبه

چکیده
    این مقاله به بررسی جایگاه زنان در بنیاد جایزه نوبل طی سال های 1901 تا 2006 و 20 فرهنگستان علوم در 20 کشور جهان می پردازد. تحلیل داده های بدست آمده از صفحه خانگی بنیاد مذکور در فضای وب و همچنین داده های جمع آوری شده از طریق پرسشنامه الکترونیکی نشان می دهد که در نهادهای علمی و تخصصی مذکور سهم بسیار اندکی از دانشمندان نخبه را زنان تشکیل می دهند؛ بطوریکه، طی سال های 1901 تا 2006، صرفاً 4/4 درصد برندگان جایزه نوبل و بطور متوسط حدود 10 درصد اعضای پیوسته 20 فرهنگستان علوم در 20 کشور جهان در سال 2006 زن بودند. اگر چه بررسی پیشینه مطالعات نشان از وجود تلاش های نظری و تجربی در تبیین جایگاه زنان در علم دارد، با وجود این، یافته های این مقاله خلأ پژوهش های مقایسه ای بین فرهنگستان های علوم در کشورهای جهان و تنوع کوشش های نظری برای بررسی دلایل حضور اندک زنان در علم را به تصویر کشیده است. پیشنهاد «الگوی چند سطحی برای تبیین اجتماعی جایگاه زنان در علم» از دیگر یافته های این پژوهش است.