تحلیل دو رمانِ پرنده من و ماهی‌ها در شب می‌خوابند بر اساس مؤلّفه‌های نوشتار زنانه

چکیده
   با وجود تنوّعی که میان متون ادبیِ نویسندگان زن ایرانی در سال‌های پس از انقلاب به‌ویژه از دهۀ هفتاد تاکنون وجود دارد، در همۀ ‌آنها حسّاسیّتی آشکار نسبت به مسائل زنان و روابط جنسیّتی دیده می‌شود. اغلب نویسندگان این آثار، با به‌کارگیری تکنیک‏ها و مؤلّفه‏های فرمی یکسان، اندیشه‏های مشترک خود دربارۀ زن ایرانی را مطرح کرده‏اند. پرندۀ من و ماهی‌ها در شب می‌خوابند، دو رمان خلق‌شده در دهۀ هشتاد، ازجملۀ این متون هستند و بررسی آنها می‌تواند ما را در شناخت بهتر تحوّلات ادبی در دهه‌های اخیر و جریان داستان‏نویسی در ایران یاری کند. پژوهش حاضر به تحلیل این رمان‌ها با توجّه به مؤلّفه‌های فرمی ‌و مضمونیِ «نوشتار زنانه» اختصاص دارد. این بررسی نشان می‏دهد که در هر دو اثر، اندیشه‌های زنانه با بهره‌گیری از تمهیداتی مانند انتخاب راویان زن، روایت داستان در فضاهایی همچون خانه، آشپزخانه یا محفل زنانه، شخصیّت‌پردازی منفی مردان و نمایش گفتمان‌ مخالف و نیز با تأکید بر مضامینی چون سلطۀ مردسالاری، جدایی عاطفی میان زن و مرد، تنهایی زنان و بی‌وفایی مردان مطرح شده است.