تاثیر ویژگی‌های خاک بر روان‌آب و فرسایش خاک در اراضی جنگلی

چکیده
    فرسایش خاک یک چالش جهانی بوده که به طور جدی منابع آب و خاک را تهدید کرده و یکی از مهم‌ترین چالش‌های زیست‌ محیطی به ‌شمار می‌رود. یکی از متغیرهای مهم و قابل بررسی بر فرایند روان‌آب و فرسایش خاک، ویژگی‌های خاک می‌باشد. لذا این پژوهش برای بررسی شماری از متغیرهای موثر خاک در روان‌آب و فرسایش خاک، در دو پایگاه پژوهشی جنگلی واقع در محدوده شهرستان ساری انجام شده است. در ادامه در 15 نقطه تصادفی از هر پایگاه، مبادرت به ایجاد باران مصنوعی با بهره‌گیری از دستگاه همانندساز باران شد. همزمان نمونه‌برداری خاک نیز از نقطه مجاور همانند‌سازی از عمق 20-0 سانتی‌متری برداشت شد. نتایج نشان داد که متغیرهای رطوبت پیشین خاک، ماده آلی، وزن مخصوص ظاهری و درصد ذرات شن به‌ ترتیب بیشترین تاثیر را در تولید روان‌آب دارند. همچنین در فرایند فرسایش خاک نیز به ترتیب متغیرهای درصد ماده آلی، رطوبت پیشین خاک و سیلت بیشترین تاثیر را در اراضی جنگلی داشته‌اند. نتایج مدل چند متغیره خطی نشان داد که با بهره‌گیری از 3 متغیر درصد ماده آلی، رطوبت پیشین خاک و رس می‌توان میزان روان‌آب و فرسایش خاک را به‌ ترتیب با ضریب تبیین 638/0 و 701/0 برآورد نمود.