تأثیر چرای دام در تراکم، تنوع، و غنای بانک بذر خاک مراتع کوهستانی (مطالعة موردی: حوزة واز)

چکیده
  این مطالعه با هدف بررسی اثر چرای دام در خصوصیات بانک بذر خاک (تراکم، تنوع، و غنای گونه‏ای) در علفزارهای البرز شمالی (حوزة واز) انجام شد. به منظور برداشت نمونه‏های خاک، 4 ترانسکت عمود بر اضلاع قرق در داخل و خارج مستقر گردید و نمونه‏های خاک از دو عمق 5-0 و 10-5 سانتی‏متری به ‏وسیلة اوگر برداشت و به گلخانه منتقل گردید و در بستر مناسب کشت داده شد. گونه‏هایی که از بانک بذر جوانه می‏زدند هر 12 روز یک ‏بار شناسایی و حذف می‌شدند. برای بررسی تأثیر چرا و عمق و همچنین اثر متقابل آن‌ها در خصوصیات بانک بذر خاک از GLM (طرح فاکتوریل) استفاده شد. در مواردی که اثر متقابل چرا و عمق معنی‌دار می‌شد، از آزمون t غیرجفتی برای مقایسة هر یک از خصوصیات بانک بذر در هر یک از عمق‏های خاک بین منطقة چراشده و نشده استفاده شد. همچنین، برای مقایسة هر یک از خصوصیات بذر خاک بین دو عمق از آزمون t جفتی استفاده گردید. نتایج نشان داد قرق طی یک دهه تأثیر معنی‏داری در خصوصیات بانک بذر خاک گذاشته است و تراکم، تنوع، و غنای گونه‏ایِ بانک بذر خاک در منطقة قرق به ‏طور معنی‏داری بیشتر از منطقة چراشده بود. همچنین، تمامی خصوصیات بانک بذر عمق سطحی خاک به ‏طور معنی‏داری بیشتر از عمق پایینی بود. نتایج این تحقیق نشان داد که برای اصلاح و احیای نقاط تخریب‌یافته در این مرتع، که به سبب چرا اتفاق افتاده، می‌توان بر بذور مدفون‌‌شده در خاک تکیه نمود.