تأثیر سطوح مختلف شوری روی برخی تغییرات مورفولوژیکی و بیوشیمیایی بادام (Prunus dulcis Mill.)

چکیده
    به منظور ارزیابی برخی تغییرات مورفولوژیکی و بیوشیمیایی بادام (Prunus dulcis Mill.) در شرایط تنش شوری و تعیین رابطة بین انباشت یون‌های سدیم و کلر با این تغییرات، آزمایشی بر مبنای طرح آماری کاملاً تصادفی با چهار سطح تیماری شامل؛ صفر (شاهد)، 25، 50 و 75 میلی‌مول بر لیتر نمک خالص کلرید سدیم طراحی و بین سال‌های 1389 تا 1391 اجرا شد. مادة آزمایشی استفاده‌شده در این تحقیق بذر ژنوتیپ‌های سالم و باردة بادام رشد‌یافته در مناطق شور استان آذربایجان شرقی بود. این بذرها بعد از رشد و رسیدن به مرحلة 20 ـ 15 برگی به مدت هشت هفته تحت تأثیر سطوح شوری قرار گرفتند. نتایج نشان داد که آستانۀ ظهور علائم سوختگی حاشیه‌ای در برگ‌های بادام با انباشت سدیم به میزان حداقل 11 ـ 9 میلی‌گرم بر گرم مادة خشک در ارتباط است. همچنین، مشخص شد که به موازات انباشت یون‌های سدیم و کلر در برگ، میانگین محتوای پرولین آزاد به‌طور معنی‌دار و با الگوی خطی از 7/37 در ژنوتیپ‌های بادام شاهد به 9/117 میکرومول بر گرم مادة تر در ژنوتیپ‌های تحت 75 میلی‌مول نمک افزایش می‌یابد. بر‌اساس نتایج به‌دست‌آمده فعالیت آنزیم‌های آنتی‌اکسیدان کاتالاز و آسکوربات پراکسیداز با افزایش سطوح نمک روند افزایشی معنی‌دار داشت (p≤0.05). همچنین، فعالیت آنزیم پراکسیداز تا سطح شوری 50 میلی‌مول افزایشی و در سطوح بالاتر کاهشی بود.