برهمکنش باکتری های گره زای ریشه و قارچ Fusarium solani عامل بیماری پوسیدگی ریشه باقلا

چکیده
   پوسیدگی ریشۀ باقلا ناشی از Fusarium solaniاز جمله بیماری‌هایمهم بوده و کنترل آن دشوار و پر هزینه است. در این پژوهش برهم‌کنش باکتری‌های گره‌زای ریشه با عامل بیماری بررسی شد. باکتری‌های گره‌زای ریشۀ باقلا با قارچF. solani  در محیط کشت otato dextrose agar در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار تقابل داده شدند. از نظر بازدارندگی از رشد قارچ، باکتری‌ها تفاوت معنی‌دار داشتنــد و استـریـن NSZ3 Rhizobium leguminosarumبا میانگین هالۀ بازدارنده 93/1 میلی‌متر بیشترین و استرینR. leguminosarum NSZ22  با 75/0 میلی‌مترکمترین بازدارندگی را داشتند. برهم‌کنش نماینده‌های باکتری‌ها در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در شرایط گلخانه به دو روش آغشته‌سازی بذر و خاک بررسی و شاخص‌های وزن خشک بوته، ریشه و طول ریشه ارزیابی شد. نتایج نشان داد که تیمارها با هم تفاوت معنی‌دار داشتند و استرین NSZ3 وزن خشک بوته‌ها را شصت و یک درصد نسبت به شاهد آلوده افزایش داد. استرین‌های NSZ3و NSZ46بیشترین تأثیر را روی وزن خشک ریشه داشتند و NSZ3 وزن خشک ریشه را پنجاه درصد و طول ریشه را پنجاه و سه درصد افزایش داد. کاربرد روش آغشته‌سـازی بذر با باکتری‌هـا برای جلوگیری از قارچ پـاتـوژن و کمک به پارامترهای رشد گیاه کارایی بالاتری داشت. انتخاب استرین‌ها با کارایی بالا نه تنها از آلودگی و پیشرفت بیماری جلوگیری کرد، بلکه سبب افزایش کیفیت و کمیت محصول به میزان چشمگیری شد. راهبرد انتخاب و کاربرد باکتری‌های گره‌زا با ویژگی بازدارندگی بیمارگرهای خاکزاد، به حفظ توازن میکروبی خاک، بهداشت تولید محصول و کـاهش هزینه‌هـای کنترل کمک خواهد کرد.