بررسی هم‌تنظیمی و هم‌بیانی تعدادی از ژن‌های پاسخ‌دهنده به تنش شوری در گندم نان (Triticum aestivum L.)

چکیده
    تنش‌های غیرزنده از مهمترین عوامل محدودکننده رشد و عملکرد گیاهان زراعی محسوب شده و همه ساله خسارات قابل توجهی به بار می‌آورند. در بین این تنش ها، تنش اسمزی اهمیت قابل توجهی داشته و در مراحل ابتدایی تنش‌شوری، نیز بروز می‌کند. در مسیر بررسی نحوه پاسخ گیاه به تنش‌ها، روش‌های مختلف آزمایشگاهی و محاسباتی به کار گرفته می شوند تا با شناخت بهتری از مکانیسم‌های دخیل در این شرایط، بتوان به درک بهتری از مکانیسم مولکولی پاسخ به تنش دست یافته و همچنین از این شناخت در جهت بهبود تحمل گیاه به شرایط تنش استفاده کرد. یکی از روش‌های محاسباتی، تجزیه و بررسی ناحیه بالادست ژن‌هاست که دربردارنده توالی‌های تنظیمی مختلف می باشند. در این بررسی پس از انتخاب 8 ژن ps16، FBA، AtpE، Tpis، SOD، GCS، TSAو 14-3-3p که در تنش شوری اثر دارند، بررسی توالی بالادست آنها در برنج انجام شد و به موازات این بررسی، الگوی بیان ارتولوگ این ژن‌ها با روش RT-PCR نیمه‌کمی، تحت تنش‌شوری در گندم نان (رقم روشن و فلات) انجام شد. میزان انطباق این دو روش، در ارائه الگوی بیان ژن و همچنین قابلیت هم‌بیانی و هم‌تنظیمی این ژن‌ها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که عناصر تنظیمی ژن‌ها و همچنین برنامه‌های تجزیه توالی‌های تنظیمی می‌توانند رابطه نسبی قابل انتظاری بین نتایج حاصل از RT-PCR نیمه‌کمی و تجزیه توالی تنظیمی نشان دهند و ژن‌های موردنظر این تحقیق با الگوی هم‌تنظیم متمایز در دو گروه مجزا قرار گرفتند.