بررسی و مقایسه گونه‌های مختلف جوهای بومی ایران از نظر میزان کلروفیل، کاروتنوئید، پروتئین و آنزیم

چکیده
    به منظور بررسی و مقایسه میزان کلروفیل، کاروتنوئید، پروتئین و آنزیم در گونه‌های مختلف جو، آزمایشی تحت شرایط گلخانه، با 3 تکرار در قالب طرح کاملا تصادفی، در سال 1387 در گلخانه گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه تهران اجرا شد. مواد گیاهی در این آزمایش شامل 49 ژنوتیپ جو بومی ایران از 5 گونه شامل H. vulgare، H. spontaneum، H. marinum،H. murinum، H. bulbosume  بود. گونه‌ها و ژنوتیپ‌های داخل گونه‌ها از لحاظ صفات مورد بررسی تنوع بسیار معنی داری نشان دادند. در تمامی گونه‌ها همبستگی بسیار معنی‌دار و مثبتی بین میزان کلروفیل a، کلروفیلb ، کلروفیل کل، کاروتنوئید وجود داشت. در دو گونه H. marinum و H. bulbosum بین میزان آنزیم پراکسیداز و پروتئین همبستگی معنی‌دار و منفی وجود داشت و در گونه H. bulbosume بین میزان آنزیم پراکسیداز و پلی فنول اکسیداز همبستگی مثبت و معنی‌داری دیده شد. تجزیه به مولفه‌های اصلی 7 متغیر اولیه را در قالب دو متغیر جدید (دو مولفه) گروه‌بندی نمود که در مجموع این دو مولفه 78 درصد از تغییرات کل را توجیه کردند. بطوریکه مولفه اول با تخصیص57 درصد از تغییرات کل عمدتاً توجیه کننده صفات کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل کل و میزان کاروتنوئید بود. در حالی که متغیر دوم با 21 درصد از تغییرات عمدتاً توجیه‌کننده میزان پروتئین، آنزیم پراکسیداز و پلی فنول اکسیداز بود. نتایج این تحقیق نشان داد که گونه‌های مختلف جو و همچنین ژنوتیپ‌های مختلف یک گونه از لحاظ صفات فیزیولوژیکی مورد بررسی با همدیگر تفاوت دارند این صفات در گونه‌های وحشی (به غیر از میزان پروتئین) از مقادیر بیشتری برخوردار می‌باشند. بنابراین به کمک روش‌های اصلاح کلاسیک و تلاقی بین برخی از این گونه‌ها که قابل تلاقی می‌باشند می‌توان این صفات را در ارقام زراعی بهبود داد.