بررسی مقاومت نسبی در ارقام برنج ایرانی و ارقام منتخب خارجی در مقابل بیماری سوختگی غلاف (Rhizoctonia solani AG-1 IA
چکیده
بیماری سوختگی غلاف برنج ناشی از قارچRhizoctonia solani AG1- IA دومین بیماری مهم برنج از لحاظ اقتصادی در بیشتر مناطق کشت برنج دنیا از جمله ایران است. این بیماری اساساً به کمک قارچکشها کنترل میشود. تحقیق حاضر به منظور شناسایی رقم یا ارقام برنج به عنوان منبع مقاومت به این بیمارگر در شرایط مزرعهای شمال ایران انجام گرفت. 37 رقم برنج محلی و 23 رقم اصلاحشدۀ ایرانی به همراه 10 رقم خارجی در مؤسسۀ تحقیقات برنج کشور کشت شدند. کلیۀ ارقام 45 روز پس از نشاکاری با استفاده از تودۀ میسلیومی یک جدایۀ پرآزار G309 بیمارگر مایهزنی شدند. برای تأمین رطوبت مناسب جهت توسعۀ بیماری همۀ بوتهها تا زمان ارزیابی به کمک یک سیستم افشانۀ آب روزانه 2 تا 5 بار آبپاشی گردیدند. برای ارزیابی، شاخصهای شدت بیماری روی غلاف، تعداد لکههای روی غلاف، ارتفاع نسبی آلودگی، درصد پنجههای آلوده، تعداد برگهای سبز و مرده، ارتفاع بوته، تعداد پنجه، زاویۀ پنجه و قطر ساقه اندازهگیری شدند. نتایج حاصل از تجزیۀ واریانس دادهها نشان داد که گروه ارقام خارجی با شدت بیماری و تعداد لکۀ کمتر روی غلاف، تعداد برگ مردۀ کمتر و تعداد برگ سبز بیشتر بهطور معناداری از گروههای ارقام محلی و اصلاحشدۀ ایرانی متفاوت بود. همۀ ارقام تحت مطالعه در تجزیۀ خوشهای به روش UPGMA و بر اساس ارتفاع نسبی آلودگی، شدت بیماری روی غلاف و تعداد برگ مرده به چهار گروه تفکیک شدند. گروه مقاوم شامل Jasmine 85، Teqing، Pecos و Tetep و گروه حساس شامل Swarna (حساس خارجی) و موسیطارم، حسنسرایی، جمشیدجو، خزر، شیرودی، D4 (ارقام محلی و اصلاحشدۀ ایرانی) و فوجیمینوری بودند. بررسی ارتباط بین شاخصهای مورفولوژیکی با واکنش به بیماری نشان داد که در ارقام خارجی هیچگونه همبستگی معناداری بین ارتفاع نسبی آلودگی و شدت بیماری روی غلاف با صفات مورفولوژیکی اندازهگیریشده وجود نداشت. درحالیکه در ارقام محلی یک همبستگی مثبت و معنادار بین شدت بیماری روی غلاف با زاویۀ پنجه (033/0= P. value،20/0 =r ) و یک همبستگی منفی و معنادار بین ارتفاع نسبی آلودگی با ارتفاع بوته (002/0 = P.value ، 29/0- = r) بهدست آمد.
نویسنده : فریدون پاداشت دهکایی، لای تیتیا ویلکویت، علی اکبر عبادی، محسن قدسی، سمیه داریوش، ابراهیم دودابی نژاد، حسن پورفرهنگبیماری سوختگی غلاف برنج ناشی از قارچRhizoctonia solani AG1- IA دومین بیماری مهم برنج از لحاظ اقتصادی در بیشتر مناطق کشت برنج دنیا از جمله ایران است. این بیماری اساساً به کمک قارچکشها کنترل میشود. تحقیق حاضر به منظور شناسایی رقم یا ارقام برنج به عنوان منبع مقاومت به این بیمارگر در شرایط مزرعهای شمال ایران انجام گرفت. 37 رقم برنج محلی و 23 رقم اصلاحشدۀ ایرانی به همراه 10 رقم خارجی در مؤسسۀ تحقیقات برنج کشور کشت شدند. کلیۀ ارقام 45 روز پس از نشاکاری با استفاده از تودۀ میسلیومی یک جدایۀ پرآزار G309 بیمارگر مایهزنی شدند. برای تأمین رطوبت مناسب جهت توسعۀ بیماری همۀ بوتهها تا زمان ارزیابی به کمک یک سیستم افشانۀ آب روزانه 2 تا 5 بار آبپاشی گردیدند. برای ارزیابی، شاخصهای شدت بیماری روی غلاف، تعداد لکههای روی غلاف، ارتفاع نسبی آلودگی، درصد پنجههای آلوده، تعداد برگهای سبز و مرده، ارتفاع بوته، تعداد پنجه، زاویۀ پنجه و قطر ساقه اندازهگیری شدند. نتایج حاصل از تجزیۀ واریانس دادهها نشان داد که گروه ارقام خارجی با شدت بیماری و تعداد لکۀ کمتر روی غلاف، تعداد برگ مردۀ کمتر و تعداد برگ سبز بیشتر بهطور معناداری از گروههای ارقام محلی و اصلاحشدۀ ایرانی متفاوت بود. همۀ ارقام تحت مطالعه در تجزیۀ خوشهای به روش UPGMA و بر اساس ارتفاع نسبی آلودگی، شدت بیماری روی غلاف و تعداد برگ مرده به چهار گروه تفکیک شدند. گروه مقاوم شامل Jasmine 85، Teqing، Pecos و Tetep و گروه حساس شامل Swarna (حساس خارجی) و موسیطارم، حسنسرایی، جمشیدجو، خزر، شیرودی، D4 (ارقام محلی و اصلاحشدۀ ایرانی) و فوجیمینوری بودند. بررسی ارتباط بین شاخصهای مورفولوژیکی با واکنش به بیماری نشان داد که در ارقام خارجی هیچگونه همبستگی معناداری بین ارتفاع نسبی آلودگی و شدت بیماری روی غلاف با صفات مورفولوژیکی اندازهگیریشده وجود نداشت. درحالیکه در ارقام محلی یک همبستگی مثبت و معنادار بین شدت بیماری روی غلاف با زاویۀ پنجه (033/0= P. value،20/0 =r ) و یک همبستگی منفی و معنادار بین ارتفاع نسبی آلودگی با ارتفاع بوته (002/0 = P.value ، 29/0- = r) بهدست آمد.
تعداد صفحه : 11
مشخصات فایل : 330KB / PDF
قیمت : رایگان