بررسی قابلیت داده‌های سنجنده LISS_III جهت تهیه نقشه خاک‌های تحت تاثیر املاح در بخشی از دشت قزوی

چکیده
    شور و قلیایی شدن خاک‌ها یکی از فرایندهای غالب تخریب خاک در مناطق خشک و نیمه خشک می‌باشد. تحقیق حاضر به منظور ارزیابی قابلیت داده‌های ماهواره IRS در شناسایی و تفکیک خاکهای شور و قلیلیی با استفاده از مطالعات صحرایی و نتایج آزمایشگاهی خاکها، در دشت قزوین صورت گرفت. کلاسهای طیفی منطقه مورد مطالعه در تصویر استخراج و سپس با کمک اطلاعات جانبی و مطالعات صحرایی به کلاسهای شوری تبدیل و در نهایت نقشه های EC و SAR بدست آمد. نمونه برداری صحرایی با روش نمونه برداری طبقه بندی شده تصادفی انجام گرفت. با استفاده از نقشه خاک موجود، در هر واحد نقشه خاک حداقل یک پروفیل به منظور بررسی تغییرات عمقی شوری و قلیائیت مورد مطالعه قرار گرفت. پارامترهای هدایت الکتریکی،pH ، Na+،Mg2+ ،Ca2+ و بافت در نمونه های خاک اندازه گیری شد. از اطلاعات کمکی مانند نقشه مدل رقومی ارتفاع برای افزایش دقت طبقه بندی استفاده گردید. همچنین از شاخصها NDVI)، SRVI، PVI، SAVI، SI، BI و (NDSI و مولفه های اصلی جهت طبقه بندی استفاده گردید. از شاخص مطلوب برای انتخاب بهترین ترکیب باندی جهت طبقه بندی استفاده گردید. نتایج نشان داد الگوریتم حداکثر احتمال دارای صحت بالاتری از حداقل فاصله از میانگین و روش متوازی السطوح می‌باشد، لذا جهت طبقه بندی از این الگوریتم استفاده گردید. نتایج طبقه بندی نشان می‌دهد برای شناسایی همه کلاسهای طیفی در تصویر نیاز به تمامی باندهای سنجنده می‌باشد. تلفیق مدل رقومی ارتفاع و تمامی باندهای سنجنده دارای بالاترین صحت بود. در بین تکنیکهای پردازش تصویر، شاخصها صحت کلی بالاتری داشتند. و شاخصهای SI و BI دارای بیشترین همبستگی با EC بودند و بهتر توانستند خاکهای شور را از خاکهای غیرشور تفکیک نمایند. مولفه های اصلی دارای صحت پایینی در تفکیک خاکهای شور بودند. شاخص مطلوب دارای صحت کلی کمی بود، به نظر می‌رسد استفاده از تمامی اطلاعات طیفی و مکانی عامل مهمتری نسبت به استفاده از شاخص مطلوب برای انتخاب بهترین ترکیب باندی در منطقه مطالعاتی باشد. نتایج نشان می‌دهد که پوسته‏های صاف و با رنگ روشن، خصوصا پوسته‏های بدون درز و شکاف موجب افزایش بازتابها می‏شوند، به طوری که این اراضی در تصویر دارای بالاترین بازتابها بوده و با صحت بالایی از سایر کلاسها تفکیک گردیدند. دقت طبقه بندی نقشه قلیائیت کمتر از نقشه شوری بود و در نقشه قلیائیت دقت طبقه بندی کلاسها با قلیائیت متوسط کمتر از کلاسهای با قلیائیت کم و زیاد بود