بررسی تنوع ژنتیکی توده‌های Aegilops triuncialis L. در مناطق غربی ایران با استفاده از نشانگر مولکولی ISSR

چکیده
   گونۀ Aegilops triuncialis L. دامنۀ توزیع وسیعی از شرق اطلس تا نزدیک غرب و مرکز آسیا دارد؛ بنابراین بررسی تنوع ژنتیکی این گونه در این نواحی اهمیت اصلاحی و تکاملی بسزایی دارد. در این راستا تنوع ژنتیکی 40 توده از گونۀ Ae.triuncialis، جمع‌آوری شده از مناطق غربی ایران بررسی شد. پس از استخراج DNA و یکسان‌سازی غلظت آنها، پنج نمونه از هر توده به‌صورت بالک درآمد و تنوع ژنتیکی با روش ISSR-PCR بررسی‌ شد. با استفاده از 11 آغازگر و 118 نوار چندشکل به‌دست آمد که از بین آغازگر‌ها، گونۀ UBC817 با 16 نوار و آغازگرهای UBC811 و UBC823 با 14 نوار بیشترین و آغازگر UBC825 با 4 نوار کمترین تعداد نوار چندشکل را تشکیل دادند. اطلاعات چندشکلی نشانگرها بین 23/0 تا 40/0 و شاخص نشانگری از 1/1 تا 6/4 متغیر بود. تجزیۀ بردارهای اصلی نشان داد که دو مؤلفۀ اول درمجموع 72/23 درصد از واریانس کل را توجیه کردند. تجزیۀ خوشه‌ای براساس ماتریس فقدان تشابه شاخص سوکال و الگوریتمNeighbor Joining (NJ)، 40 تودۀ بررسی‌شده را در سه گروه طبقه‌بندی کرد که هر گروه به‌ترتیب شامل 13، 9 و 18 توده بود. درستی گروه‌بندی حاصل از تجزیۀ خوشه‌ای با تابع تشخیص کانونی به روش خطی فیشر با 95 درصد تأیید شد.