بررسی تطبیقی جرم انگاری حاملگی اجباری در دادگاه یوگسلاوی، رواندا و دیوان کیفری بین المللی حمایت از جنسیت یا دیگر ارزش های موضوع حقوق بین الملل

چکیده
    باوجود پیشینۀ جرم‌انگاری حاملگی اجباری با عنوان کلی خشونت‌های جنسی، بی‌تردید آگاهی ضمنی از حاملگی اجباری در قلمرو عمومی، و جدا از دیگر اَعمال خشونت جنسی، نخستین بار پس از بی‌رحمی‌های صورت‌گرفته در بوسنی در فاصلۀ سال‌های 1992- 1995م و در رواندا در سال 1994م شکل گرفت. بااین‌حال، جرم‌انگاری صریح حاملگی اجباری با ‌عنوان جنایت ضدبشریت و جنایت جنگی، نخستین تلاش حقوق کیفری بین‌المللی است که با به‌رسمیت شناختن طیف گسترده‌ای از خشونت‌های جنسیت‌محور، عدالت را برای بزه‌دیدگان خشونت‌های جنسی در جنگ‌‌های مسلحانۀ بین‌المللی و غیربین‌المللی به‌ارمغان آورد. بااین‌همه، به‌نظر می‌رسد در مقایسه با دادگاه یوگسلاوی و رواندا و تأثیرشان بر اعلامیه‌های سازمان ملل، سبک بیان و گفتمان حاکم بر جرم‌انگاری حاملگی اجباری در اساسنامۀ رم به‌گونه‌ای است که می‌توان این فرضیه را طرح کرد که آنچه در تحقق ارکان جرم یادشده تعیین‌کننده است، جنسیت نیست، بلکه حمایت از دیگر ارزش‌های موضوع حقوق بین‌الملل، مانند ارزش‌های قومی (با استنباط از سطح نخست قصد خاص حاملگی اجباری، یعنی قصد اثرگذاری بر ترکیب قومی بزده‌دیده) و یا ارزش‌های ملی، نژادی و مذهبی (به‌منزلۀ مصداق‌هایی از سطح دوم قصد خاص حاملگی اجباری، یعنی نقض فاحش حقوق بین‌الملل) است که این مسئله دیوان را در مسیر حمایت مؤثر از زنان در مقابل خشونت‌های جنسی با چالش مواجه می‌سازد. بر همین اساس، این مقاله با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، به بررسی جرم‌انگاری حاملگی اجباری در حقوق بین‌الملل کیفری و به‌ویژه در اساسنامۀ دیوان خواهد پرداخت.