بررسی برخی خصوصیات رشدی و کیفی نهال‌های پیوندی ارقام گلابی آسیایی (Pyrus serotina Rehd.) بر پایه‌های بذری گلابی اروپایی در شرایط آب و هوایی تهران

چکیده
    با هدف بررسی استقرار و سازگاری اولیه برخی ارقام جدید گلابی آسیایی (Pyrus serotina Rehd.) در ایران، خصوصیات رویشی و فیزیولوژیکی 9 رقم گلابی آسیایی به نام‌های ‘KS6’، ‘KS7’، ‘KS8’، ‘KS9’، ‘KS10’، ‘KS11’،‘KS12’ ، ‘KS13’ و ‘KS14’ و رقم تجاری گلابی اروپایی (Pyrus communis L.) ایران با نام ”شاه‌میوه“ (شاهد) در شرایط آب و هوایی دانشکده کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس مورد ارزیابی قرار گرفت. این ارقام برروی پایه‌های بذری گلابی اروپایی پیوند و خصوصیات رویشی و روند جذب عناصر غذایی نهال‌های حاصل در طول 2 فصل رویشی کامل اندازه‌گیری شد. در تمام ارقام بیش از 80% از پیوندها موفق و میزان زنده‌مانی نهال‌های پیوندی در طول 2 سال آزمایش 100% بود. در سال اول و دوم، طول رشد پیوندک، تعداد و سطح برگ و سطح مقطع تنه در ارقام مورد آزمایش متفاوت و معنی‌دار بود. در پایان سال اول ارقام ”شاه‌میوه“،‘KS7’ و ‘KS11’ به ترتیب بالاترین طول رشد، سطح مقطع تنه و تعداد و سطح برگ را دارا بودند. ”شاه‌میوه“ در پایان سال اول بالاترین مقدار رشد مطلق را دارا بود و در ارقام آسیایی از نظر این صفت اختلاف معنی‌داری وجود نداشت اما در نهال‌های 2 ساله، مقدار رشد مطلق در تمام ارقام آسیایی بیشتر از ”شاه‌میوه“ بود. غلظت عناصر غذایی شامل ازت، فسفر، پتاسیم، کلسیم، منیزیم، روی و منگنز در ارقام مختلف تفاوت معنی‌داری را نشان داد و ارقام آسیایی کارایی جذب مناسبی را برروی پایه‌های گلابی اروپایی داشتند. بیشترین غلظت ازت، فسفر و پتاسیم به ترتیب در ارقام ‘KS9’، ‘KS12’ و ‘KS6’ و کمترین غلظت این عناصر به ترتیب در ارقام ”شاه‌میوه“ و ‘KS7’ مشاهده شد. کلسیم و منیزیم در رقم ”شاه‌میوه“ کمترین و منگنز در این رقم بیشترین مقدار بود. در این پژوهش مشخص شد پیوندک‌های ارقام گلابی آسیایی گیرایی و رشد مناسبی روی پایة‌های گلابی اروپایی در اقلیم تهران داشتند و پس از استقرار کامل خصوصیات رشدی و کارایی جذب عناصر مناسبی را نسبت به شاهد دارا بودند.