بررسی امکان کاهش دفعات رکوردگیری و نمونه برداری شیر در گاوهای شیرده هلشتاین

چکیده
    در این پژوهش از 45800 رکورد روزانه 12 گله گاو هلشتاین استان تهران جمع آوری شده توسط مرکز اصلاح نژاد دام کشور ، در طی سالهای 1378 تا 1380 استفاده گردید . داده‌ها شامل مقدار شیر،درصد چربی و درصد پروتئین برای هر یک از سه نوبت دوشش بود. مقدار شیر ، چربی و پروتئین روزانه با استفاده از رکوردهای نوبت‌های مختلف دوشش و معادلات تابعیت برآورد شد. مدل‌های حیوانی تک و چند متغیره و روش حداکثر درستنمایی محدود شده بدون نیاز به مشتق‌گیری برای برآورد مولفه های واریانس و کوواریانس و ضرایب وراثت‌پذیری و همبستگی میزان شیر ،چربی و درصد چربی 305 روز واقعی و برآوردی استفاده شد. نتایج نشان داد که برآورد مقدار شیر و درصد چربی روزانه با استفاده از مقدار شیر تولیدی در نوبت های ظهر و شب و مقدار درصد چربی نوبت دوشش ظهر با میزان اطمینان زیاد امکان‌پذیر است. برآورد مقدار پروتئین روزانه با استفاده از مقدار شیر سه‌ نوبت دوشش و درصد پروتئین ظهر دارای بیشترین ضریب اطمینان بود. ضریب وراثت‌پذیری مقدار شیر، چربی و درصد چربی برای داده‌های 305 روز واقعی و برآورد شده در مدل یک صفتی به ترتیب 307/0 ،301/0 ،204/0 و 193/0 ، 338/0 و 367/0 و در مدل چندصفتی به ترتیب 245/0 ، 243/0 ، 176/0 و 175/0 ، 286/0 و 361/0 و برای رکوردهای روزانه واقعی و برآوردشده بود. با مدل یک‌صفتی با تکرار رکورد این ضریب برای مقدار شیر وچربی و پروتئین به ترتیب برابر با 241/0 ، 227/0 ، 174/0 و174/0 ، 157/0 و 141/0 ، و ضریب تکرارپذیری به ترتیب برابر با 585/0 ، 551/0 ، 403/0 و 406/0 ، 487/0 و 466/0 برآورد گردید. همبستگی رتبه‌ای ارزش‌های اصلاحی پیش بینی شده برای مقادیر شیر ، چربی و پروتئین با استفاده از رکوردهای واقعی و برآوردشده روزانه به ترتیب 1 ، 928/0 و 949/0 و برای مقدار شیر ، چربی و درصد چربی با استفاده از رکوردهای واقعی و برآوردشده 305 روز به ترتیب 1 ، 985/0 و 973/0 برآورد گردید. برای گاوهای با سه نوبت دوشش ، مقدار شیر و چربی روزانه را می توان به ترتیب بر اساس مقادیر شیر ظهر و شب، درصد چربی ظهر و مقادیر شیر ظهر و شب با دقت زیاد پیش بینی نمود.